ကိုးကန္႔ေဒသ၏ ရာဇ၀င္ကို ျပန္လွန္ၾကည့္လွ်င္ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ(ဗကပ)၏ သံလြင္ အေရွ႕ျခမ္း သိမ္းပိုက္ေရး စစ္ေရးမဟာဗ်ဴဟာႏွင့္ စတင္လာခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ဖုန္ၾကားရွင္ႏွင့္ ၄င္း၏ ကိုး ကန္႔ကာကြယ္ေရးတပ္သည္ ဗကပ၏ စစ္ေရးရည္မွန္းခ်က္အရ ကနဦးအေျချပဳရာ အေရးၾကီးေသာ ေပါင္းကူးေျခကုတ္ တစ္ခု ျဖစ္ခဲ့သည္။ ၁၉၆၈ ခုႏွစ္တြင္ မုန္းကိုးေဒသကို တိုက္ခိုက္ခဲ့ျပီး ၁၉၇၁ ခုႏွစ္ တြင္ ကြမ္းလုံသိမ္းပိုက္ေရး တိုက္ပြဲမ်ားဆင္ႏႊဲခဲ့ကာ ကြမ္းလုံရက္ေလးဆယ္တိုက္ပြဲ ဟု ထင္ရွားေက်ာ္ၾကား ခဲ့သည္။ ကြမ္းလုံကို အမိအရသိမ္းပိုက္ႏုိင္ခဲ့လွ်င္ သံလြင္အေရွ႕ျခမ္းတစ္ခုလုံး ဗကပတို႔၏လက္၀ယ္သို႔ က်ေရာက္သြားေတာ့မည့္ အေျခအေနတြင္ တပ္မေတာ္က ခုခံကာကြယ္ႏိုင္ခဲ့သည္။ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္တြင္ ဗကပတို႔၏ ျပည္တြင္း-ျပည္ပ ေျမေပၚေျမေအာက္ ႏွစ္ဘက္ညွပ္ပိတ္သည့္ မဟာဗ်ဴဟာအရ ထိုးစစ္ဆင္ တိုက္ခိုက္ခဲ့ရာ မိုင္းယန္းတိုက္ပြဲ ဟူ၍ ထင္ရွားေက်ာ္ၾကားခဲ့သည္။ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္တြင္ တပ္မေတာ္က အာဏာရယူျပီးေနာက္ ဖုန္ၾကားရွင္၏တပ္ဖြဲ႔သည္ ဗကပလက္ေအာက္မွ ခြဲထြက္၍ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြး ညွိႏႈိင္းခဲ့ျပီး ၁၉၈၉ ခုႏွစ္၌ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ရယူႏုိင္ခဲ့သည္။ ယင္းေနာက္ ကိုးကန္႔ေဒသကို ကိုးကန္႔ အထူး ေဒသ(၁) အျဖစ္ သတ္မွတ္ခဲ့ျပီး ဖုန္ၾကားရွင္၏ တပ္သည္လည္း ျမန္မာအမ်ိဳးသားဒီမိုကရက္တစ္ မဟာမိတ္ တပ္မေတာ္ Myanmar National Democratic Alliance Army(MNDAA) ဟူ၍ ေျပာင္းလဲ ဖြဲ႕စည္းခဲ့သည္။
ကိုးကန္႕ေခါင္းေဆာင္မ်ားအၾကား “ဖုံ” မ်ဳိးႏြယ္ႏွင့္ “ယန္” မ်ဳိးႏြယ္တို႔အၾကား ျပႆနာ ျဖစ္ပြားခဲ့ ေသာ ၁၉၉၆ ခုႏွစ္တြင္လည္းေကာင္း၊ မုန္းကိုးျပႆနာ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ၂၀၀၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္လည္း ေကာင္း တပ္မေတာ္က တည္ျငိမ္ေအးခ်မ္းေရးႏွင့္ လုံျခဳံေရးကို ၀င္ေရာက္ထိန္းသိမ္း ေဆာင္ရြက္ခဲ့ရ သည္။ MNDAA ႏွင့္ အစိုးရတို႔အၾကား သေဘာတူညီခ်က္မ်ားစြာ ထားရွိခဲ့သည့္ မူးယစ္ေဆး၀ါးတိုက္ ဖ်က္ေရးသည္လည္း အဓိကအခ်က္တစ္ခ်က္ ျဖစ္ခဲ့သည္။ ထိုအခ်ိန္က မိုင္းလားေဒသကို ဘိန္းကင္းစင္ နယ္ေျမအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ခဲ့ေသာ္လည္း ကိုးကန္႔ေဒသမွာ မူးယစ္ေဆး၀ါးထုတ္လုပ္မႈမ်ား ဆက္လက္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ ဘိန္းမွရေသာ၀င္ေငြျဖင့္ ရပ္တည္ေနရသည္ကို ေရရွည္တြင္ ေလ်ာ့နည္းက်ဆင္း ေစေရး ညွိႏႈိင္းေဆာင္ရြက္ခဲ့ေသာ္လည္း မူးယစ္ေဆး၀ါးတိုက္ဖ်က္ေရးကို ေဆာင္ရြက္လ်က္ ရွိသည့္ ရဲ တပ္ဖြဲ႔၀င္မ်ားႏွင့္ ပဋိပကၡ ျဖစ္ပြားခဲ့ရျပီး ရဲတပ္ဖြဲ႕၀င္ ၁၁ ဦးအထိ ေသဆုံးခဲ့ရသည္။
တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပင္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးရယူထားသည့္ ကာလအတြင္း စစ္အင္အား တိုးခ်ဲ႕ျခင္းမျပဳရန္ ကတိက၀တ္မ်ား ထားရွိခဲ့ေသာ္လည္း ကိုးကန္႔ေဒသအတြင္း စစ္လက္နက္စက္ရုံမ်ား ထူေထာင္သည္ အထိ ခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္အျပင္ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးကို တာ၀န္ယူေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိေသာ ရဲတပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ားကို တိုက္ခိုက္သတ္ျဖတ္ခဲ့ၾကသည္။ အဆိုပါလုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားသည္ သေဘာတူညီ ခ်က္မ်ားကို ခ်ဳိးေဖာက္ရုံသာမက အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာကို ဆန္႔က်င္လာျခင္း ျဖစ္၍ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္တြင္ တပ္မေတာ္ႏွင့္ ထိေတြ႔မႈမ်ား ျဖစ္ပြားခဲ့ရသည္။ ထိုတိုက္ပြဲတြင္ ဖုန္ၾကားရွင္ႏွင့္ MNDAA တပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ား ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္သြားခဲ့ရသည္။ ဖုန္ၾကားရွင္ႏွင့္ MNDAA သည္ ကိုးကန္႕ေဒသတြင္ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ သူမ်ားအား လူသတ္ကုန္းတြင္ ေခါင္းျဖတ္သတ္၍ စီရင္ေသာ အေလ့အထကို ဆက္လက္ကိုင္ဆြဲခဲ့ရာ တပ္မေတာ္က လူသတ္ကုန္းကို ဘုရားကုန္းသို႔ ေျပာင္းလဲျခင္း၊ ဥပေဒႏွင့္အညီ ျပစ္ဒဏ္စီရင္ျခင္းတို႕ ေဆာင္ရြက္လာႏိုင္ေစရန္ ၾကဳိးပမ္းေဆာင္ရြက္ခဲ့ရသည္။ ထိုသို႕ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ လႊမ္းျခဳံမႈအတြင္း လိုက္ပါလာေစရန္ အခ်ိန္ေပး၍ ၾကဳိးပမ္းခဲ့ေသာ္လည္း ဥပေဒမဲ့ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားကို ဆက္လက္ က်ဴးလြန္ခဲ့သျဖင့္ ပဋိပကၡမ်ား ျဖစ္ေပၚခဲ့ရျခင္းလည္း ျဖစ္သည္။ ဤသည္မွာ ဖုန္ၾကားရွင္ မည္သည့္ အတြက္ေၾကာင့္ ထြက္ေျပးခဲ့ရသလဲ ဟူေသာ ရာဇ၀င္ကို အက်ဥ္းခ်ဳပ္ရွင္းလင္းခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ကိုးကန္႔အေရးအခင္းႏွင့္ပတ္သက္၍ သတင္းစာဆရာမ်ားႏွင့္ သံတမန္မ်ားကို ေလာက္ကိုင္ေဒသ သို႔ လက္ေတြ႕ေလ့လာေစခဲ့ျပီး လက္နက္စက္ရုံမ်ား၊ သိမ္းဆည္းရမိ မူးယစ္ေဆး၀ါးမ်ားကို မ်က္ျမင္ အျဖစ္ ျပသ ရွင္းလင္းျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ျပီး ျဖစ္သည္။
ကိုးကန္႕မ်ားသာ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့
ဖုန္ၾကားရွင္ ထြက္ေျပးသြားျပီးသည့္ေနာက္ ကိုးကန္႔ေဒသကို ကိုးကန္႕မ်ားသာ အုပ္ခ်ဳပ္စီမံေစခဲ့ ျပီး ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ၀င္ေရာက္ယွဥ္ျပဳိင္ေစခဲ့သည္။ ၄င္းေနာက္ လႊတ္ေတာ္အရပ္ရပ္တြင္ ကိုးကန္႔ေဒသမွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ပါ၀င္ႏုိင္ခဲ့ျပီး ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံေရးျဖစ္စဥ္တြင္ လိုက္ပါႏိုင္ခဲ့သည္။ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒအရ ကိုးကန္႕ေဒသကို ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေဒသအျဖစ္ သတ္မွတ္ ေပးခဲ့ျပီး ေဒသအုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာကို ေဒသဦးစီးအဖြဲ႕က ရယူေဆာင္ရြက္လ်က္ ရွိသည္။ ဖုန္ၾကားရွင္၏ စြပ္စြဲေျပာၾကားခ်က္ျဖစ္ေသာ လူမ်ဳိးၾကီး၀ါဒီ ဟူေသာအခ်က္မွာ တက္တက္စင္ေအာင္ မွားယြင္းလ်က္ ရွိျပီး ကိုးကန္႔ေဒသကို ကိုးကန္႕မ်ားသာ အုပ္ခ်ဳပ္ေနျခင္းသာ ျဖစ္သည္။
ထို႔ျပင္ “အေၾကာင္းမဲ့အျပစ္တင္၍ ၾကမ္းတမ္းေသာ စစ္ေရးလႈပ္ရွားမႈျဖင့္ ႏိုင ငံတကာကို တုန္လႈပ္ ေစခဲ့ေသာ ၈-၈-၂၀၀၉ ကိုးကန္႔အေရးအခင္း” ဟူေသာ ဖုန္ၾကားရွင္၏ စြပ္စြဲခ်က္မွာ လုံး၀ လြဲမွားေနျပီး ၄င္း၏ ကတိက၀တ္ ခ်ဳိးေဖာက္မႈ၊ ဘိန္းဓါးျပဆန္ဆန္ အၾကမ္းဖက္မႈ၊ မူးယစ္ေဆး၀ါးႏွင့္ ဘိန္းထုတ္လုပ္ ေရးကို ျမွင့္တင္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့မႈ၊ လက္နက္စက္ရုံတည္ေဆာက္၍ စစ္ဘုရင္၀ါဒ ထူေထာင္ခဲ့မႈတို႔ေၾကာင့္ ဥပါဒ္ ေရာက္ခဲ့ရျခင္းသာ ျဖစ္သည္။
၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ ၃၀ ရက္ေန႔ ရက္စြဲျဖင့္ The Global Time သတင္းစာမ်က္ႏွာတြင္ ဖုန္ၾကားရွင္၏ ေတြ႕ဆုံေမးျမန္းခန္း ေဖာ္ျပပါရွိလာခဲ့ျပီး ကိုးကန္႔ေဒသျပန္လည္သိမ္းပိုက္ေရးကို ေၾကြး ေၾကာ္ခဲ့သည္။ ၄င္းေနာက္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၉ ရက္ေန႔ အရုဏ္တက္တြင္ အရုဏ္ဦးစစ္ဆင္ ေရးျဖင့္ ထိုးေဖာက္၀င္ေရာက္ တိုက္ခိုက္လာခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ဖုန္ၾကားရွင္၏ MNDAA တပ္ဖြဲ႕သည္ လူ သူ၊ လက္နက္ အင္အားစုေဆာင္းျပီး အေထာက္အပံ့ေကာင္းမြန္စြာျဖင့္ ကိုးကန္႔ေဒသသိမ္းတိုက္ပြဲ ဆင္ႏႊဲ ခဲ့ျခင္းလည္း ျဖစ္သည္။ ေလာက္ကိုင္ရွိ ဦးစီးအဖြဲ႕ကို တိုက္ခိုက္သိမ္းပိုက္ေရး ရည္မွန္းခ်က္သည္ ကိုးကန္႔ ေဒသတစ္ခုလုံးကို ျပန္လည္ ရယူႏုိင္ရန္ အားထုတ္လာခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
ဖုန္ၾကားရွင္၏ ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ား
ကိုးကန္႔သိမ္းပိုက္ေရးတိုက္ပြဲ ဆင္ႏႊဲခဲ့သည့္ အခ်ိန္အခါ ေရြးခ်ယ္မႈကို ၾကည့္လွ်င္ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၉ ရက္ေန႔ ျဖစ္ျပီး ျပည္ေထာင္စုေန႔တြင္ ပင္လုံစိတ္ဓါတ္ကို အရင္းတည္သည့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ ေဖာ္ေဆာင္ေနမႈကို ထိခိုက္ပ်က္ျပားေစရန္လည္းေကာင္း၊ ကိုးကန္႔ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေဒသဦးစီးအဖြဲ႕ ကို ျဖဳတ္ခ်ျပီး အာဏာရယူႏုိင္ရန္လည္းေကာင္း၊ ၄င္းတို႔၏ ႏွစ္သစ္ကူးအခါသမာယတြင္ ေအာင္ပြဲခံႏိုင္ ရန္လည္းေကာင္း ၾကဳိတင္စီစဥ္ေသာ တုိက္စစ္ကို ဆင္ႏႊဲခဲ့ျခင္းလည္း ျဖစ္သည္။ ကိုးကန္႔ေဒသတြင္ တိုက္ပြဲမ်ား ျဖစ္ပြားလာခဲ့ျပီး ေဒသတည္ျငိမ္ေအးခ်မ္းမႈ ပ်က္ျပားေစျခင္းသာမက ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္ေနမႈကိုပါ တိုက္ရိုက္သက္ေရာက္မႈမ်ား ျဖစ္ေပၚလာေစခဲ့သည္။
တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပင္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးမႈမ်ားကို အခြင့္ေကာင္းယူ၍ လူ၊ လက္နက္ အင္အား တည္ေဆာက္လ်က္ရွိေသာ တေအာင္းတပ္ဖြဲ႕ TNLA ႏွင့္ အျခားအဖြဲ႕အစည္း အခ်ဳိ႕ကလည္း ဖုန္ၾကား ရွင္ႏွင့္ ပူးေပါင္း၍ တိုင္းရင္းသားအေရးကိစၥအျဖစ္ လိုသလို ပုံၾကီးခ်ဲ႕ကာ တပ္မေတာ္ကို ပူးေပါင္း တိုက္ခိုက္မႈမ်ား ေဆာင္ရြက္လာခဲ့သည္။ ယင္းသို႔ ၾကဳိတင္စီစဥ္ေသာ တိုက္စစ္တြင္ ေက်ာေထာက္ ေနာက္ခံ ေကာင္းစြာ ရယူ၍ ေခတ္မီေမာ္ေတာ္ယာဥ္မ်ားျဖင့္ ၀င္ေရာက္လာႏိုင္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္းလည္း ေတြ႕ရွိရသည္။ ကိုးကန္႔ေသာင္းက်န္းသူမ်ားသည္ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၁၇ ရက္ေန႔တြင္ အျပစ္မဲ့ျပည္သူမ်ားကို တင္ေဆာင္လာခဲ့သည့္ ၾကက္ေျခနီအလံလႊင္တင္ထားေသာ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္မ်ားကို ေခ်ာင္းေျမာင္း ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္ခဲ့ရာ ၾကက္ေျခနီ၀တ္စုံ ၀တ္ဆင္ထားသည့္ ျပည္သူမ်ား ထိခိုက္ဒဏ္ရာ ရရွိေစသည္ အထိ အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္မႈမ်ားကို လုပ္ေဆာင္လာခဲ့သည္။
ကိုးကန္႕ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေဒသ ဦးစီးအဖြဲ႕သည္ ႏိုင္ငံေတာ္၏ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကို ခြဲေ၀ ရယူကာ အုပ္ခ်ဳပ္လ်က္ရွိေသာ အဖြဲ႕ျဖစ္သည္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ ႏုိင္ငံေတာ္၏ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကို ကိုယ္စားျပဳသည္။ ဤသို႔ တိုက္ခိုက္လာျခင္းသည္ ႏိုင္ငံေတာ္၏အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကို ထိပါးေစာ္ကား ျခင္း ျဖစ္၍ ေလးႏွစ္ေက်ာ္ကာလအတြင္း ပထမဆုံးအၾကိမ္အျဖစ္ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရရွိေသာ စစ္သည္မ်ား အား ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတႏွင့္ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္တို႕ကိုယ္တိုင္ သြားေရာက္ၾကည့္ရႈအားေပး ျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္လာခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ အလားတူ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ကလည္း အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ ကို ထိပါး၍ တိုက္ခိုက္မႈမ်ားကို ရႈတ္ခ်၍ တပ္မေတာ္ကို ေထာက္ခံမႈမ်ား တစ္ခဲနက္ ျပသခဲ့သည္။ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပင္ တိုင္းရင္းသားျပည္သူအေပါင္းတို႔ကလည္း တရားေသာစစ္ ဆင္ႏႊဲလ်က္ရွိေသာ တပ္မေတာ္အေပၚ ေထာက္ခံမႈမ်ား၊ အားေပးမႈမ်ား၊ စိတ္ဓါတ္ျမွင့္တင္မႈမ်ား ေဆာင္ရြက္လာခဲ့ၾကသည္။
နယ္စပ္တည္ျငိမ္ေရး
ကိုးကန္႕ေဒသသည္ တရုတ္ႏုိင္ငံႏွင့္ နယ္နိမိတ္ထိစပ္လ်က္ ရွိေသာ ေဒသျဖစ္သည့္အတြက္ တိုက္ပြဲမ်ား ျဖစ္ပြားလာခ်ိန္တြင္ ဟိုဘက္ဒီဘက္ ကူးလူးဆက္ဆံသြားလာမႈမ်ားအရ ျပည္သူအမ်ား ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္ျခင္းမ်ား ျဖစ္ေပၚလာခဲ့ရသည္။ ေဒသခံအရပ္သား အေယာင္ေဆာင္၍ ၀င္ ေရာက္ခဲ့သည့္ ကိုးကန္႔ေသာင္းက်န္းသူမ်ား၊ ကိုးကန္႔ရဲတပ္ဖြဲ႕၀င္ ယူနီေဖာင္း၀တ္ဆင္၍ ၀င္ေရာက္ သူမ်ား စသည္အားျဖင့္ ေလာက္ကိုင္ျမဳိ႕အတြင္း အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ရာ ျမဳိ႕တြင္း ရွင္း လင္းျခင္းမ်ားကို ေဆာင္ရြက္လ်က္ ရွိသည္။ ေလာက္ကိုင္ျမဳိ႕မွ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္လာသည့္ ျပည္သူ မ်ား၏ ကိုယ္ေတြ႕ေျပာၾကားခ်က္မ်ားအရ ေန႔ဘက္ဆိုလွ်င္ အလုပ္သမားအေယာင္ေဆာင္၍ ညဘက္ ေရာက္လွ်င္ ၀တ္စုံအမည္းမ်ား၀တ္ လက္နက္မ်ားကိုင္ေဆာင္၍ တိုက္ခိုက္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကသည္ကို လည္း ေတြ႕ရွိရသည္။ (ယင္းျပည္သူမ်ား၏ ကိုယ္ေတြ႕ေျပာၾကားခ်က္မ်ားကို ျမန္မာ့ရုပ္ျမင္သံၾကားမွ ထုတ္လႊင့္သြားခဲ့ျပီး ျဖစ္သည္။)
ထိစပ္လ်က္ ရွိေသာ နယ္စပ္ေဒသမ်ား ျဖစ္သည့္အတြက္ မကြဲျပားသည့္အေျခအေနမ်ားတြင္ ကိုးကန္႔ေဒသတည္ျငိမ္ေအးခ်မ္းေရးႏွင့္ လုံျခဳံေရးကို ေဆာင္ရြက္သည့္အခါတြင္ တရုတ္ႏိုင္ငံမွ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈမ်ား အခိုင္အမာ ရရွိရန္ လိုအပ္ေပသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံအေနျဖင့္ မိမိပိုင္နက္နယ္ေျမကိ္ု အသုံးျပဳ၍ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမ်ားကို ဒုကၡေပးေသာ မည္သည့္ေသာင္းက်န္းသူအဖြဲ႕အစည္းကိုမွ လက္ခံ မည္ မဟုတ္ေသာ မူ၀ါဒကို ခ်မွတ္ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိသည္။ အလားတူ တိုက္ပြဲမ်ား ျဖစ္ပြားလာျခင္းတြင္ အေျချပဳရာ အရပ္ေဒသ၊ ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံပံ့ပိုးကူညီမႈမ်ား၊ ကိုးကန္႔ေဒသသိမ္းတိုက္ပြဲ ဆင္ႏႊဲေရး အတြင္ စစ္ဆင္မႈကို ကြပ္ကဲလ်က္ရွိေသာ ေသာင္းက်န္းသူမ်ား၏ ဌာနခ်ဳပ္ေနရာမ်ား စသည္တို႔ကို မိမိတို႔ နယ္ေျမအတြင္း မရွိေစရန္ အိမ္နီးခ်င္းေကာင္း ပီသစြာျဖင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရန္ အထူးအေရးၾကီးလွ ေပသည္။
ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၁၇ ရက္ေန႕တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ တရုတ္သံအမတ္ၾကီး မစၥတာ ယန္ဟို႕လန္ အား ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ၾကီးဌာန၊ ဒုတိယ၀န္ၾကီးက နံနက္ပိုင္းတြင္လည္းေကာင္း၊ ျပည္ေထာင္စု၀န္ၾကီး ဦး၀ဏၰေမာင္လြင္က ေန႔လည္ပိုင္းတြင္လည္းေကာင္း ေခၚယူေတြ႕ဆုံ ေျပာၾကားခဲ့ျပီး ျဖစ္သည္။ ေဖေဖာ္ ၀ါရီလ ၁၇ ရက္ေန႔တြင္ပင္ တရုတ္ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ၾကီးဌာနကလည္း ျမန္မာႏုိင္ငံ သံအမတ္ၾကီး ဦးသစ္ လင္းအုန္းအား ေခၚယူေတြ႕ဆုံခဲ့ရာ အေျခအေနမွန္မ်ားကို ရွင္းလင္းေျပာၾကားခဲ့ျပီး ျဖစ္သည္။ အဓိက အားျဖင့္ ျငိမ္းခ်မ္းစြာ ယွဥ္တြဲေနထိုင္ေရးမူၾကီး ၅ ရပ္ႏွင့္အညီ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ၾကရာ၌ တရုတ္ႏုိင္ငံ ပိုင္နက္နယ္ေျမကို အေျချပဳ ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံယူ၍ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္မႈမ်ား မျဖစ္ေပၚေစေရးအတြင္ ႏွစ္ႏိုင္ငံ နားလည္မႈရွိရွိ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ၾကရန္ လိုအပ္ေပသည္။
တိုက္ပြဲျဖစ္ပြားရာေဒသမ်ားသိူ႕ ေရာက္ရွိေနေသာ လက္နက္ကိုင္ေဆင္ထားသည့္ တရုတ္ႏိုင္ငံ သားလား၊ ကိုးကန္႕လား မကြဲမျပားျဖစ္ေနသူမ်ား၏ လက္ရွိေဆာင္ရြက္မႈမ်ားကိုလည္း အျမင္မွန္မွန္ျဖင့္ ၾကည့္ျမင္သုံးသပ္ရန္ လိုအပ္ေပသည္။ အမ်ဳိးသားေရး ဟူသည္ သူ႕ဘက္ကိုယ့္ဘက္ ရွိတတ္ၾကရာ ႏွစ္ ဦးႏွစ္ဘက္ သံသယကင္းရွင္းေစရန္ ခိုင္မာျပတ္သားေသာ မူ၀ါဒမ်ားအတိုင္း၊ ႏွစ္ႏိုင္ငံသေဘာတူညီထား ေသာ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ဘက္စုံပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရး ကတိက၀တ္မ်ားအတိုင္း ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ ၾကရန္ အထူးပင္ လိုအပ္ေနျပီ ျဖစ္သည္။ အလားတူ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကို တင္ျပပါ အတိုင္း ထိပါးေစာ္ကား တိုက္ခိုက္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ေနေသာ အၾကမ္းဖက္ေသာင္းက်န္းသူမ်ားကို နယ္စပ္ ေဒသရွိ လူပုဂၢဳိလ္၊ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားက ပံ့ပိုးကူညီမႈ၊ အားေပးေထာက္ခံမႈမ်ား မရွိေစေရး ေအာက္ေျခ အဆင့္အထိ သိရွိေဆာင္ရြက္ႏိုင္ရန္ အထူး အေရးၾကီးေပသည္။
အထူးသျဖင့္ နယ္စပ္ေဒသ တည္ျငိမ္ေအးခ်မ္းေရးသည္ အျပန္အလွန္လိုအပ္ခ်က္ႏွင့္ အျပန္ အလွန္ အက်ဳိးစီးပြားမ်ား ျဖစ္ေနေလရာ ဖုန္ၾကားရွင္ကို ပံ့ပိုးကူညီေနေသာ လူပုဂၢဳိလ္မ်ားႏွင့္ အဖြဲ႕အစည္း မ်ားကို ရွာေဖြေဖာ္ထုတ္ရန္၊ ထိုသို႔ ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ေရးအတြက္ အျပဳသေဘာျဖင့္ နားလည္မႈ ရွိရွိ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ၾကရန္ လိုအပ္သည္။ ယင္းပုဂၢဳိလ္၊ အဖြဲ႕အစည္းတို႔၏ က်ဳိးေၾကာင္းဆင္ျခင္မဲ့ လုပ္ရပ္မ်ား ေၾကာင့္ ႏွစ္ႏိုင္ငံအထင္အျမင္ လြဲမွားေစႏိုင္သည္အထိ ျဖစ္ေစႏိုင္သည္ကို ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ နားလည္ ယုံၾကည္ကာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ၾကရန္ အေရးၾကီးသည္။ ျပန္၍ခ်ဳပ္ၾကည့္လွ်င္ ဖုန္ၾကားရွင္ႏွင့္ MNDAA သည္ ႏွစ္ႏိုင္ငံအၾကား နယ္စပ္ေဒသတည္ျငိမ္ေရးႏွင့္ လုံျခဳံေရးကို ထိခိုက္ေစရန္၊ စိုးရိမ္ပူပန္မႈ ျဖစ္လာ ေစရန္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ေသာ တရားခံလည္း ျဖစ္ေနေၾကာင္း ေတြ႕ရွိႏိုင္သည္။ ဖုန္ၾကားရွင္ေၾကာင့္ သံသယ မ်ား၊ အထင္အျမင္ လြဲမွားမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚလာႏုိင္ေသာေၾကာင့္ ၾကားထဲမွ ခေလာက္ဆန္ေနျခင္းကို အျမန္ဆုံး တားဆီးႏိုင္ရန္ လိုအပ္ေနသည္။
“အကယ္၍ ဖုန္ၾကားရွင္ႏွင့္ အေပါင္းအပါမ်ား တရုတ္ႏိုင္ငံ အတြင္း ေရာက္ရွိလာခဲ့ပါက ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္း၍ ျမန္မာအစိုးရလက္၀ယ္သို႔ လႊဲေျပာင္းအပ္ႏွံလိုက္ျခင္း” အားျဖင့္ တရု တရုတ္အစိုးရ စိုးရိမ္ပူပန္လ်က္ရွိေသာ နယ္စပ္ေဒသ တည္ျငိမ္ေရးႏွင့္ လုံျခဳံေရးကို အျမန္ဆုံး ေဆာင္ၾကဥ္းေပးႏိုင္မည္ ျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ ျမန္မာျပည္သူမ်ားကလည္း တစ္ခဲနက္ ေက်းဇူးတင္ ၀မ္း ေျမာက္ၾကမည္ ျဖစ္ပါေၾကာင္း မီးေမာင္းထိုး တင္ျပလိုက္ရေပသည္။
[Democracy Today, 19 Feb 2015] ္
