ဉာဏ္ရည္ထက္ျမက္ေသာ ဇနီးေလာင္း ရွာေဖြျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေရွးအရဗ္တို႔ထံ ေျပာစမွတ္ျပဳေသာ အျဖစ္အပ်က္ေလးတစ္ခု ျဖစ္ပြားခဲ့သည္။
ရြာတစ္ရြာတြင္ "ရွန္" အမည္ရွိ စကားေျပာေကာင္း၍ ဉာဏ္ရည္ထက္ျမက္ေသာ လူငယ္တစ္ဦးရွိခဲ့သည္။ သူသည္ အလြန္ဉာဏ္ေကာင္း၍ စကားလံုး လွလွမ်ားကို ဖန္တီးႏိုင္သူဟု လူသိမ်ားသည္။ ေလးနက္၍ အဓိပၸာယ္ ၾကြယ္ဝေသာ စကားမ်ား ေျပာတတ္သည့္အတြက္ အေဝးမွ လူမ်ားပင္ သူ႔အား ခ်စ္ခင္ၾကည္ညိဳၾကပါသည္။ "ရွန္" အရြယ္ေရာက္လာေသာအခါ အိမ္ေထာင္ျပဳရန္ စီစဥ္သည္။ အိမ္ေထာင္ဖက္ကိုလည္း သူကဲ့သို႔ ဉာဏ္ရည္ထက္ျမက္၍ အသိၾကြယ္သည့္ မိန္းကေလးမ်ိဳး ျဖစ္ေစလိုသည္။ ဤသို႔ႏွင့္ "ရွန္" သည္ ဇနီးေလာင္းရွာေဖြရန္ ေနရာအႏွ႔ံ ခရီးထြက္ရန္ ဆံုးျဖတ္ခဲ့သည္။
တစ္ေန႔တြင္ ရွန္သည္ ဤရည္ရြယ္ခ်က္ႏွင့္ပင္ အနီးအနားမွ ရြာတစ္ရြာသို႔ ကုလားအုတ္စီး၍ စတင္ခရီးထြက္ခဲ့သည္။ သူသြားမည့္ရြာသားတစ္ဦးႏွင့္ လမ္းတြင္ ဆံုရာ ႏွစ္ဦးသား အတူတကြ ခရီးဆက္ခဲ့သည္။
ရွန္က "... သင္ ကြ်န္ေတာ့္ကိုထမ္းမွာလား၊ ကြ်န္ေတာ္က သင့္ကို ထမ္းရမွာလား ..." ဟုေမးရာ ခရီးေဖာ္က "... အို အသိဉာဏ္မဲ့သူ၊ အစီးအနင္းစီးသူက အျခားအစီးအနင္းစီးသူကို ထမ္းရတယ္လို႔ ရွိပါသလား ..." ဟုေျပာသည္။
ရွန္သည္ မည္သုိ႔မွ် အေျဖမေပးဘဲ ေရွ႕သို႔ ခရီးဆက္ခဲ့သည္။ တေနရာတြင္ အသီးမ်ား ဝင္းဝင္းဝါဝါႏွင့္ ရိတ္သိမ္းခ်ိန္သို႔ ေရာက္ေနေသာ လယ္ယာစိုက္ခင္းတစ္ခုအနီးမွ ျဖတ္ေက်ာ္မိေသာအခါ ရွန္က ခရီးေဖာ္အား "... ဒီစိုက္ခင္းက အသီးအႏွံေတြကို လယ္ရွင္က စားျပီးျပီလား၊ သို႔မဟုတ္ မစားရေသးဘူးလားဆိုတာ သင္ဘယ္လို ထင္ပါသလဲ ..." ဟုေမးလိုက္သည္။ ခရီးေဖာ္က ေျပာသည္မွာ "... ေဟ့ အသိဉာဏ္မဲ့သူ၊ စိုက္ခင္းမွာ ေကာက္ႏွံေတြ ပကတိအတုိင္း ထိုးထိုးေထာင္ေထာင္ရွိတာ မင္းမျမင္ဘူးလား ..." ဟုဆိုျပန္သည္။ ရွန္ကမူ ဘာမွမေျပာဘဲ ခရီးဆက္ခဲ့သည္။
လမ္းတေနရာ၌ ဂ်နာဇဟ္ (ကြယ္လြန္သူကို ေနာက္ဆံုးခရီးပို႔ေဆာင္ေနျခင္း) တစ္ခု ထမ္းလာသည္ကို ေတြ႕ျမင္ရျပီး ရွန္က ေမးျပန္သည္မွာ "... ဒီထမ္းစင္ထဲမွာရွိတဲ့ အေလာင္းဟာ လူရွင္လား၊ သို႔မဟုတ္ လူေသလား ဆိုတာ သင္ဘယ္လို ျမင္ပါသလဲ ..." ယခုမူ ခရီးေဖာ္သည္ ေဒါသမခ်ဳပ္တည္းႏိုင္ေတာ့ဘဲ "... ေလာကမွာ အသိဉာဏ္မရွိတဲ့၊ အေတြးတိမ္တဲ့လူေတြ ငါအမ်ားၾကီး ျမင္ဖူးပါတယ္၊ မင္းေလာက္ အသိဉာဏ္မဲ့တဲ့၊ ႏံုအတဲ့လူမ်ိဳးကိုေတာ့ တစ္ခါမွ မေတြ႕ဖူးဘူး။ လူရွင္ကို ထမ္းစင္နဲ႔ ထမ္းျပီး ကဗရ္စတာန္ (သခ်ႋဳင္း) ကိုသယ္သြားတာ မင္းဘယ္ႏွစ္ခါ ျမင္ဖူးသလဲ ..." ဟုေျပာေလေတာ့သည္။
ဤသို႔ႏွင့္ ရြာသို႔ေရာက္လာရာ ခရီးေဖာ္လည္း မိမိအိမ္သို႔ ျပန္သည္။ လမ္းခရီးတြင္ သူေတြ႕ခဲ့ေသာ လူငယ္အေၾကာင္းႏွင့္ သူ၏ စကားမ်ားကို (လူငယ္၏ အမည္မေဖာ္ဘဲ) အိမ္သူအိမ္သားမ်ားအား ေျပာျပ၍ ရယ္ေမာၾကေလသည္။ ထိုသူ႔ထံတြင္ သမီးတစ္ဦးရွိသည္။ "သြဗကဟ္" ဟုေခၚသည္။
သူမသည္ အေဖ့စကားၾကားျပီး ေျပာသည္မွာ
"... အေဖ။ လူငယ္က 'သင္ ကြ်န္ေတာ့္ကို ထမ္းမွာလား၊ သို႔မဟုတ္ ကြ်န္ေတာ္က သင့္ကို ထမ္းမွာလား' ဆိုတဲ့စကားရဲ႕ အလိုသေဘာက 'သူကစျပီး အေဖ့ကို စကားေျပာရမလား၊ အေဖကသူ႔ကို စျပီး စကားေျပာမလား ... ဒီလိုနဲ႔ တစ္ဦးနဲ႔တစ္ဦး အျပန္အလွန္ စကားေျပာၾကရင္း ခရီးကုန္ဆံုးေစလိုျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ..."
"... လူငယ္ေမးတဲ့ ' ဒီစိုက္ခင္းက အသီးအႏွံေတြကို လယ္ရွင္က စားျပီးျပီလား၊ မစားရေသးဘူးလား ဆိုတာ သင္ဘယ္လိုထင္ပါသလဲ ' ဆိုတဲ့စကားရဲ႕ အဓိပၸာယ္က ' လယ္ရွင္က သူ႔စိုက္ခင္းမွ အသီးအႏွံေတြကို ၾကိဳတင္ေရာင္းျပီး ရထားတဲ့ ေငြကို စားသံုးလိုက္ျပီလား၊ မစားသံုးေသးဘူးလား ' လို႔ေမးျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ..."
"... အေဖ။ လူငယ္ေမးတဲ့ ' ဒီထမ္းစင္ထဲမွာရွိတဲ့ အေလာင္းဟာ လူရွင္လား လူေသလား ဆိုတာ သင္ဘယ္လိုျမင္ပါသလဲ' ဆိုတဲ့ ေမးခြန္းရဲ႕ အလိုသေဘာက ' ေသသူက ေသျပီးေနာက္ ေလာကမွာ သားသမီးေကာင္း၊ သို႔မဟုတ္ ေကာင္းမႈကုသိုလ္အလုပ္ တစ္ခုခု ထားခဲ့ျပီး သူေသသြားေသာ္လည္း သူ႔အား ကုသိုလ္ပို႔ေပးေနမယ့္သူ (သို႔မဟုတ္) အျမဲတမ္းကုသိုလ္ရေနမယ့္ အလွဴမ်ိဳး ထားခဲ့ရဲ႕လား ' လို႔ ေမးျခင္းျဖစ္တယ္။ ..."
မိန္းကေလး၏ဖခင္သည္ အေျဖသိရျပီးေနာက္ 'ရွန္' ကို ရြာအတြင္း၌ လိုက္လံရွာေဖြေလေတာ့သည္။ 'ရွန္'ကို ေတြ႕ေသာအခါ ၎၏စကားမ်ားကို သမီးက ေျဖေပးခဲ့သည့္အေၾကာင္း ေျပာျပေလသည္။ ထိုအခါ ရွန္က ကြ်န္ေတာ္ ဤကဲ့သို႔ မိန္းကေလးမ်ိဳးကို လိုက္လံရွာေဖြေနေၾကာင္း ေျပာ၍ ၎၏သမီးႏွင့္ ထိမ္းျမားေပးေစလိုပါေၾကာင္း မဂၤလာစကား ကမ္းလွမ္းေလသည္။ ဖခင္ကလည္း သေဘာတူ လက္ခံ၍ လူငယ္ကို သမီးႏွင့္ ေနကာဟ္ျပဳ (ထိမ္းျမား) ေပးလိုက္ေလသည္။
ထို႔ေနာက္ ရွန္သည္ ဇနီးသည္ သြဗကဟ္ကို ေခၚေဆာင္၍ မိမိေနရပ္သို႔ ျပန္လာခဲ့သည္။ လူတို႔က မိန္းကေလး၏ ဉာဏ္ရည္ထက္ျမက္မႈကိုၾကားသိၾကျပီး အားလံုး၏ႏႈတ္မွ 'ဉာဏ္ရည္ထက္ျမက္တဲ့ ရွန္နဲ႔ သြဗကဟ္တို႔ လိုက္ဖက္ေလစြ' ဟုခ်ီးမြမ္းေျပာဆိုၾကေလသည္။
ေမာ္လဝီကာရီ ရဟ္မသြလႅာဟ္ (ျပင္ခရိုင္) ဘာသာျပန္ေသာ ေရႊေရာင္အလင္းတန္းမ်ား စာအုပ္မွ ေကာက္ႏုတ္တင္ဆက္ပါသည္။
ပရိသတ္ၾကီးေရာ မိမိအိမ္ေထာင္ဖက္ရဲ႕ အရည္အခ်င္းကို ဘယ္လို ဆန္းစစ္မလဲ။