၁။ ထိုင္ဝိုင္း(အစုအေဝး)တစ္ခုခုတြင္ လူတို႔သည္ အေရးႀကီးသည့္ စကားမ်ား ေျပာဆိုေဆြးေႏြးေနသည့္အခါ ေနာက္မွေရာက္လာသူသည္ ထိုင္ဝိုင္း၌ရွိေနသူတို႔အား စလာမ္ေမတၱာမပို႔သဘဲ ထိုင္ဝိုင္း၏ တစ္ဖက္တစ္ခ်က္တြင္ တိတ္တဆိတ္ထိုင္လိုက္ရမည္။ ထိုင္ဝိုင္း၌ရွိသူတို႔၏ အာ႐ံုသည္ စလာမ္ေမတၱာပို႔သူဘက္သို႔ ေျပာင္းသြားလွ်င္ ေျပာဆိုေဆြးေႏြးလက္စ စကားျပတ္သြားမည္ျဖစ္၍ စလာမ္ေမတၱာမပို႔ရ။ ေနာက္မွ အေျခအေနကို သံုးသပ္ၿပီး စလာမ္ေမတၱာပို႔သျခင္းကို ျပဳႏိုင္သည္။
၂။ အခ်င္းခ်င္း စလာမ္ေမတၱာပို႔သၾကကုန္။ စလာမ္ေပးသူက အတ္စၥလာမုအလိုင္းကြမ္း ဟုဆို၍ စလာမ္တံု႔ျပန္သူက ဝအလိုင္းကုမြတ္စ္စလာမ္ ဟု ဆိုရမည္။ အျခားေသာ စလာမ္ေပးသည့္နည္းလမ္းမ်ားသည္ အေျခအျမစ္မရွိသည့္ နည္းလမ္းမ်ားျဖစ္၏။
၃။ တစ္ဦးဦးက အျခားတစ္ဦးဦးႏွင့္ စလာမ္လူႀကံဳပါးလိုက္လွ်င္ စလာမ္လာေရာက္ေပးသူ တစ္ဆင့္စလာမ္ယူေဆာင္လာသူအား အလိုင္းဟင္မ္ ဝအလိုင္းကုမြတ္စ္စလာမ္ ဟု စလာမ္တံု႔ျပန္ျခင္းမွာ ပိုေကာင္း၏။ ဤသို႔မဆိုဘဲ ဝအလိုင္းကုမြတ္စ္စလာမ္ ဟု ဆိုကလည္း ရ၏။
၄။ လူအမ်ားထဲက တစ္ဦးဦးက အျခားသူမ်ားကုိ စလာမ္ေမတၱာပို႔သလိုက္ပါက အားလံုးအတြက္ လံုေလာက္၏။ ထိုနည္းတူ ထိုင္ဝိုင္း(အစုအေဝး)တြင္းမွ တစ္ေယာက္ေသာသူက စလာမ္တံု႔ျပန္လိုက္ပါက အျခားသူမ်ား စလာမ္ျပန္စရာ မလိုေတာ့ေခ်။ တစ္ဦးတစ္ေယာက္က စလာမ္တံု႔ျပန္ျခင္းျဖင့္ အားလုံးအတြက္ လံုေလာက္၏။
၅။ စလာမ္ေမတၱာ ဦးစြာပို႔သသူသည္ အက်ဳိးဆဝါးဗ္ပို၍ရ၏။ (ဗဟစ္ရွ္သီးေဇဝရ္က်မ္း)
စလာမ္တံု႔ျပန္နည္း
၆။ တစ္ဦးတစ္ေယာက္က စလာမ္ေပးလာသည့္အခါ စလာမ္ျပန္သူသည္ ဦးေခါင္းညိတ္ျပျခင္း၊ လက္အမူအယာျဖင့္ ေရာင့္ရဲတင္းတိမ္မေနဘဲ ႏႈတ္အားျဖင့္ စလာမ္တံု႔ျပန္ရမည္။ ဦးစြာစလာမ္ေမတၱာပို႔ျခင္းျဖင့္ တစ္ဘက္သားကို ေက်းဇူးျပဳျခင္းျဖစ္၍ ၎အားျပန္လည္၍ တူညီသည့္ ေက်းဇူးျပဳခ်င္သည္မွာ ဓမၼတာျဖစ္၏။ အေကာင္းဆံုးေသာ ျပန္လည္ေက်းဇူးျပဳနည္းမွာ ပထမေက်းဇူးျပဳထားသူထက္ အနည္းငယ္သာပို၍ ေက်းဇူးတံု႔ျပန္ျခင္းပင္ ျဖစ္၏။ ဆိုလုိသည္မွာ စလာမ္တံု႔ျပန္ျခင္းသည္ ဦးစြာစလာမ္ေပးျခင္းထက္ သာရေပမည္။ စလာမ္ေပးသူက အတ္စၥလာမုအလိုင္းကြမ္း ဟုဆိုလ်က္ စလာမ္ေပးလွ်င္ တံု႔ျပန္သူသည္ ပိုမိုျပည့္စံုသည့္ ဝအလိုင္းကုမြတ္စ္စလာမ္ ဝရမသုလႅာဟ္ ဟုေျပာက ပိုေကာင္းၿပီး ဝဗရကာသူဟ္ ဟု ပိုမုိျပည့္စံုစြာ တံု႔ျပန္က အေကာင္းဆံုးျဖစ္၏။ (မဂ်ာလိစူလ္ ဟစ္(က)မဟ္ (စာ - ၂၃၁)
၇။ ေပးစာမ်ားတြင္ ပါရွိေသာ စလာမ္ေမတၱာပို႔သျခင္းမ်ားကို စာျပန္၍ျဖစ္ေစ၊ ႏႈတ္အားျဖင့္ျဖစ္ေစ ျပန္လည္စလာမ္တံု႔ျပန္ရန္ ဝါဂ်ိဗ္တာဝန္ရွိ၏။
ေပးစာမ်ားတြင္ပါသည့္ စလာမ္ကို တံု႔ျပန္နည္း
၈။ ေပးစာမ်ားတြင္ အတ္စၥလာမုအလိုင္းကြမ္း ဟူ၍ေရးသားလ်က္ စလာမ္ေမတၱာပို႔သျခင္းကို ေျဖဆိုတံု႔ျပန္ရာ၌ ဝအလိုင္းကုမြစ္စလာမ္ ဟူ၍ လည္းေကာင္း၊ အတ္စၥလာမုအလိုင္းကြမ္း ဟူ၍လည္းေကာင္း ျပန္လည္တံု႔ျပန္ျခင္းကို လံုေလာက္သည္ဟု ပညာရွင္မ်ားက ေရးသားထား၏။ (အိဖာႆြာသ္ စာ ၁၄၄)
၉။ ကၽြႏ္ုပ္သည္ ကေလးသူငယ္မ်ားထံ စာေရးရာ၌ ကေလးမ်ား စိတ္ခ်မ္းေျမ့ေစရန္ ရည္ရြယ္၍ ဒုကာေတာင္းေပးသည့္ စာသားႏွင့္အတူ တမန္ေတာ္ျမတ္၏ စြန္နသ္ေတာ္ျဖစ္သည့္ စလာမ္ေမတၱာပို႔သျခင္းကိုလည္း ပို႔ေပးေလ့ရွိ၏။ စာေရးသည့္အစီအစဥ္မွာကား အတ္စၥလာမုအလိုင္းကြမ္း၊ ဒုအာျပဳၿပီးေနာက္ သိေစရန္မွာ ဟူ၍ျဖစ္၏။ (ကမာလားသိအရွ္ရဖီယာ အတြဲ၊ ၄။ စာ ၁၂)
၁ဝ။ အခ်ဳိ႕ကေလးသူငယ္မ်ားထံမွ လာေသာစာမ်ားတြင္ စလာမ္ေမတၱာပို႔သထားသည္ကုိ ေတြ႕ရၿပီး အမ်ားအားျဖင့္ အဆိုပါစလာမ္ေမတၱာပို႔သျခင္းကို တုံ႔ျပန္ရာတြင္ ကေလးသူငယ္မ်ားအတြက္ ဒုအာကိုသာ ျပန္လည္ေရးသာတံု႔ျပန္ၾကသည့္ အေလ့အထကို ေတြ႕ရသည္။ ကၽြႏ္ုပ္တို႔ထံတြင္ ဤသို႔ဒုအာေပးသည့္စာသားကို ေရး႐ံုမွ်ျဖင့္ စလာမ္တံု႔ျပန္ျခင္း အထမေျမာက္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ကၽြႏ္ုပ္သည္ ကေလးသူငယ္မ်ားထံ ျပန္စာတြင္ ဒုအာအျပင္ စလာမ္ကိုပါ ေရးသားေလ့ရွိ၏။ (အိဖာႆြာသ္ စာ၁၄၄)
၁၁။ စာပါ စလာမ္ေမတၱာပို႔သျခင္းမွာ ကေလးသူငယ္မ်ားက ေရးသားျခင္းမဟုတ္ဘဲ လူႀကီးတစ္ေယာက္ေယာက္က ကေလးသူငယ္မ်ားအတြက္ ေရးသားလိုက္ျခင္းျဖစ္ပါက အဆိုပါစလာမ္ကို တံု႔ျပန္ရန္ ဝါဂ်ိဗ္တာဝန္မဟုတ္ေပ။ (အိဖာႆြာသ္ စာ ၁၄၄)
၁၂။ စလာမ္ေပးသည့္အစား အာသာဗ္ ဟူ၍ေျပာဆိုေရးသားျခင္းမွာ (ဗစ္ဒ္အသ္) အသစ္တီထြင္ျခင္း ျဖစ္၏။ ယင္းသုိ႔ စလာမ္ဆိုရမည့္အစား အသာဗ္ဟု ဆိုျခင္း၊ ေရးျခင္းမွာ ရွရီအသ္တရားေတာ္ကို ေျပာင္းပစ္ျခင္းျဖစ္၏။ သို႔ရာတြင္ စလာမ္ဟု ေျပာဆိုေရးသားၿပီးေနာက္မွ အာသါဗ္ စသည့္စာသားကို ေျပာဆို၊ ေရးသားျခင္းမွာ အျပစ္တစ္စံုတစ္ရာ မျဖစ္ေခ်။ (ကမာလားသိအရွ္ရဖီယာ အတြဲ - ၁၊ စာ - ၁၄၇)
၁၃။ တစ္ဦးတစ္ေယာက္စကားေျပာေနခ်ိန္တြင္လည္းေကာင္း၊ အလုပ္ကိစၥတစ္ခုခုတြင္ ေမြ႕ေလ်ာ္ေနလွ်င္လည္းေကာင္း ေရာက္လာေသာသူသည္ စလာမ္ေပး၊ လက္ဆြဲႏႈတ္ဆက္ျခင္းမျပဳဘဲ အနီးတြင္ ထိုင္ေနသင့္၏။ ဤသို႔ေသာအခ်ိန္၌ စလာမ္ေပး၊ လက္ဆြဲႏႈတ္ဆက္ျခင္းမွာ ထိုသူအား ဒုကၡေပးျခင္းျဖစ္ၿပီး အစၥလာမ့္ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္လည္း ဆန္႔က်င္၏။ (ကမာလားသိအရွ္ရဖီယာ အတြဲ - ၁၊ စာ - ၁၅ဝ)
၁၄။ သာသနာ့ကိစၥရပ္ တစ္ခုခု၌လည္းေကာင္း၊ ကိုယ္ေရးကိုယ္တာ ကိစၥရပ္တစ္ခုခု၌လည္းေကာင္း ေမြ႕ေလ်ာ္ေနသူအား စလာမ္ေပးျခင္း မပ္(က)ရူဟ္ျဖစ္၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ထမင္းစားသံုးေနသူအား စလာမ္ေပးျခင္း မပ္(က)ရူဟ္ျဖစ္၏။ ထမင္းစားသံုးေနခ်ိန္ စကားေျပာခြင့္ရွိ၏။ (ဟြတ္စ္ႏူလ္အဇီးဇ္ တြဲ - ၁၊ စာ ၁ဝ၇)
၁၅။ စာတစ္ေစာင္၏ အေျဖေရးရင္း အမိန္႔ရွိသည္မွာ သူေဌးတစ္ဦး၏ အလုပ္သမားထံမွ ကၽြႏ္ုပ္၏အလုပ္ရွင္အား ဦးညြတ္လွ်က္ စလာမ္ေပးျခင္းမွာ ရွရီအသ္တရားေတာ္အရ ေပးပိုင္၊ မပိုင္ ေျဖၾကားေပးပါ။ ဟု ေရးသားေမးျမန္း လာသည္။ ကၽြႏ္ုပ္အေနျဖင့္ အဆိုပါအလုပ္သမားအား ေျဖဆိုရာ၌ ဦးညြတ္၍ စလာမ္ေပးျခင္း ပိုင္၏ဟု ေျဖဆိုလိုက္ပါက ကၽြႏ္ုပ္အေျဖမွားေပလိမ့္မည္။ အကယ္၍ ကၽြႏ္ုပ္အေနျဖင့္ ဦးညြတ္၍ စလာမ္မေပးပိုင္ ဟု ေျဖက အေျဖမွန္ေသာ္လည္း အဆိုပါအလုပ္သမား၏ အလုပ္ရွင္က ဤသို႔အေျဖေပးျခင္းကို သိသြားပါက ငါ့တပည့္ကို ယဥ္ေက်းေအာင္ သင္ရမည့္အစား ရိုင္းစိုင္းေအာင္ သင္ေနပါလားဟု အထင္မွားလိမ့္မည္။ ကၽြႏ္ုပ္က အဆိုပါအလုပ္သမားထံ အေျဖမေရးမီ သင္၏အလုပ္ရွင္သည္ ဦးညြတ္လွ်က္ စလာမ္မေပးက စိတ္ဆိုးမည္လားဟု ေမးလိုက္၏။ အကယ္၍ အလုပ္ရွင္သည္ ဦးညြတ္လ်က္ စလာမ္မေပးက စိတ္ဆိုးသည္ဟု အေျဖလာမွသာ ဤသို႔ဦးညြတ္လ်က္ စလာမ္မေပးပိုင္ဟု အေျဖေရးလုိက္မည္။ (အိဖာႆြာသ္ တြဲ ၈၊ စာ ၂၇၃)
၁၆။ ရွရီအသ္တရားေတာ္တြင္ ခက္ခဲမႈ၊ ေလးလံမႈ၊ တစ္ဦးတစ္ေယာက္ ဒုကၡေရာက္ေစမႈ စသည္တို႔ကို ျပင္းထန္စြာ ျဖိဳခြင္းထားေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ပင္ ရွရီအသ္ တရားေတာ္က တစ္ဦးတစ္ေယာက္ ဒုကၡျဖစ္ေစမည့္ တစ္ဦးတစ္ေယာက္၏ အိမ္တြင္းသို႔ ခြင့္ျပဳခ်က္မယူဘဲ ဝင္ျခင္းကုိလည္းေကာင္း၊ တစ္ဦးတစ္ေယာက္၏ တစ္ကိုယ္တည္းေနထိုင္သည့္ ေနရာတြင္းသုိ႔ ခြင့္မေတာင္းဘဲ ဝင္ျခင္းကိုလည္းေကာင္း တင္းက်ပ္စြာတားျမစ္ထားေၾကာင္း ေတြ႕ရေပမည္။
တစ္ဦးတစ္ေယာက္၏ အိမ္(အခန္း) တြင္းသို႔ မဝင္မီ ဝင္ခြင့္ေတာင္းသည့္နည္းမွာ ဦးစြာ အိမ္၊ အခန္း၏ အျပင္ဘက္တြင္ ရပ္လ်က္ စလာမ္ေမတၱာပို႔ရေပမည္။ ၿပီးေနာက္ အခန္းတြင္ ရွိသူတို႔ နားလည္မည့္ ဘာသာစကားျဖင့္ အထဲသို႔ ဝင္ခြင့္ေတာင္းရေပမည္။ စလာမ္ပို႔သရာတြင္ ဂရုျပဳသင့္သည္မွာ ရွရီအသ္တရားေတာ္က ျပသထားသည့္ စလာမ္စကားလံုးမ်ား ျဖစ္ရမည္။
က်င္ငယ္သုတ္သင္ေနခ်ိန္၌ စလာမ္ေပးႏိုင္၊ တံု႔ျပန္ႏိုင္ ပါသလား
အေမး။ က်င္ငယ္(ဆီး)စြန္႔ၿပီး၊ ေဆးေၾကာသုတ္သင္ေနစဥ္ စလာမ္ေမတၱာပို႔ျခင္းကို တံု႔ျပန္ျခင္း၊ စလာမ္ေမတၱာပို႔သျခင္း ျပဳပုိင္ပါသလား။ ဟဒီးဆ္ေတာ္တြင္ တမန္ေတာ္ျမတ္ က်င္ငယ္(ဆီး)စြန္႔ေနသည့္အခ်ိန္ စလာမ္ေပးေသာအခါ စလာမ္ကို တုံ႔ျပန္ျခင္းမရွိေၾကာင္း သိရေပသည္။ ယေန႔မ်က္ေမွာက္ေခတ္ မုစ္လင္မ္တို႔သည္ (က်င္ငယ္စြန္႔ေနခ်ိန္မဟုတ္ဘဲ) က်င္ငယ္စြန္႔ၿပီး၍ သုတ္သင္ေဆးေၾကာေနခ်ိန္တြင္ စလာမ္ေပးေသာအခါ စလာမ္ကုိ တုံ႔ျပန္ျခင္း မျပဳၾကေပ။ ဤသည္မွာ ၎တို႔၏ မွားယြင္းေသာ အယူအဆလား၊ သို႔မဟုတ္ ဤသုိ႔ျပဳလုပ္ျခင္းသည္ ပိုင္ေၾကာင္း အေထာက္အထား၊ အကုိးအကားရွိပါသလား။ ဟဒီးစ္ေတာ္မ်ားတြင္ ဟိုက္(သြ)ရာသီေသြး ေပၚေနသည့္ အမ်ဳိးသမီးမ်ားပင္လ်င္ စလာမ္ေပးျခင္းႏွင့္ စလာမ္တံု႔ျပန္ျခင္းကို ျပဳေလ့ရွိေၾကာင္း လာရွိထားေပးရာ ဆရာႀကီးမွ ေျဖၾကားေပးရန္ ေလွ်ာက္ထားေမးျမန္းပါသည္။
အေျဖ။ ဒူရ္ရိမုခ္သာရ္က်မ္း၌ စလာမ္ေပးျခင္း၊ စလာမ္တံု႔ျပန္ျခင္း ႏွစ္ရပ္စလံုး မကၠ႐ူးဟ္ျဖစ္သည့္ အေျခအေနမ်ား၊ ေနရာေဒသမ်ားကို ေရတြက္ေဖာ္ျပရာတြင္ ေမးခြန္းပါအေျခအေနကို ထည့္သြင္းေဖၚျပမထားျခင္းေၾကာင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ စဥ္းစားေတြးေတာၾကည့္ျခင္းျဖင့္လည္း ေမးခြန္းပါအေျခအေနတြင္ စလာမ္ေမတၱာပို႔သျခင္းႏွင့္ တံု႔ျပန္ျခင္းတို႔အား တားဆီးပိတ္ပင္ထားသည့္ အေထာက္အထား၊ အကိုးအကား တစ္စံုတစ္ရာမရွိေသာေၾကာင့္လည္းေကာင္း ေမးခြန္းပါအေျခအေနမ်ဳိး၌ စလာမ္မတု႔ံျပန္ျခင္းမွာ အေထာက္အထား အကိုးအကားမရွိဘဲ အစဥ္အလာ သက္သက္မွ်သာ ျဖစ္ပံုရ၏။ (အင္မ္ဒါဒုလ္ဖသာဝါ (တြဲ - ၄၊ စာ - ၂၇၉)
၁၇။ မိမိက တစ္ဦးတစ္ေယာက္၏ စလာမ္ကို ၎ပို႔လိုသူထံသို႔ အေရာက္ပို႔ေပးမည္ဟု ကတိျပဳလုိက္ပါက အမွန္တကယ္သက္ဆိုင္သူထံ စလာမ္ေပးပို႔ရန္မွာ ကတိျပဳသူအေပၚ ဝါဂ်ိဗ္တာဝန္ျဖစ္၏။ အကယ္၍ ကတိမေပးထားပါက ဝါဂ်ိဗ္တာဝန္မျဖစ္ေပ။ (ကလိမသူလ္ဟပ္က္ စာ ၁၁၅)
၁၈။ ရွရီအသ္တရားေတာ္တြင္ စလာမ္ေမတၱာပို႔သျခင္း၏ စာလံုးမ်ား၌ အတ္စၥလာမုအလိုင္းကြမ္းဟု ဆိုရာတြင္ ႀကီးသူကိုေပးရသည့္ စလာမ္၏စာသားႏွင့္ ငယ္သူကုိေပးရသည့္ စာသားဟူ၍ ခြဲျခားေဖၚျပထားျခင္းမရွိေသာ္လည္း ႀကီးသူကို ေပးရသည့္စလာမ္ႏွင့္ ငယ္ရြယ္သူကို ေပးရသည့္စလာမ္တို႔ကို ေလယူေလသိမ္းအရ အသံအနိမ့္အျမင့္ ကြဲျပား ျခားနားအပ္ေပသည္။ ဤသည္မွာ ရွရီအသ္တရားေတာ္က သြန္သင္ဆံုးမထားသည့္ ႀကီးသူကိုေလးစားရမည္ဆိုသည့္ အဆံုးအမအတိုင္း လိုက္နာက်င့္သံုးျခင္းတြင္ အက်ဳံးဝင္၏။ ငယ္သူက ႀကီးသူကို စလာမ္ေပးရာတြင္ အသံႏွိမ့္၍ေသာ္လည္းေကာင္း၊ က်ဳိးႏြံသည့္ ေလသံျဖင့္လည္းေကာင္း၊ စလာမ္ေမတၱာပို႔သျခင္းမွာ ႀကီးသူကို ရိုေသျခင္း၊ ေလးစားျခင္း၏ တစ္စိတ္တစ္ေဒသပင္ ျဖစ္၏။
ႀကီးသူတို႔အား က်ဳိးႏြံစြာ အသံကိုႏွိမ့္လ်က္ စလာမ္ေမတၱာပို႔သရန္၊ ငယ္ရြယ္သူတို႔အေပၚ၌ တာဝန္ရွိသည့္အျပင္ မည္သည့္စကားမ်ဳိးကိုပင္မဆို ေျပာဆိုေဆြးေႏြးရာတြင္ ႀကီးသူတို႔ေရွ႕တြင္ ငယ္ရြယ္သူတို႔သည္ က်ဳိးႏြံလ်က္ အသံကိုႏွိမ့္လ်က္ ေျပာဆိုေဆြးေႏြးရမည္ကုိ သတိျပဳသင့္ေပသည္။
၁၉။ ငယ္ရြယ္သူတို႔သည္ ႀကီးသူတို႔ကို စလာမ္ေပးရာတြင္ အထက္တြင္ေဖာ္ျပသည့္အတိုင္း အသံႏွိမ့္လ်က္ က်ဳိးႏြံစြာ စလာမ္ေပးရမည္။ ႀကီးသူတို႔အေနႏွင့္လည္း ငယ္ရြယ္သူတို႔ကို ေသးသိမ္သူမ်ားဟု မယူဆရေပ။
၂ဝ။ သားျဖစ္သူသည္ မိမိဖခင္ကို စလာမ္ေပးသည့္အခါ အဆိုပါစလာမ္ကို ၾကားသူသည္ ဤစလာမ္ သားျဖစ္သူက ဖခင္ျဖစ္သူကို ေပးသည့္စလာမ္ဟု သိေလာက္ေအာင္ က်ဳိးႏြံစြာျဖင့္ အသံကိုႏွိမ့္လ်က္ စလာမ္ေပးရမည္။ ဤသို႔ စလာမ္ေပးျခင္းအားျဖင့္ သားျဖစ္သူအတြက္ ဘာမွ ဆံုး႐ႈံးနစ္နာမည္မဟုတ္ေပ။
၂၁။ ရံဖန္ရံခါ စလာမ္ေမတၱာပို႔သျခင္းကို အေၾကာင္းျပဳ၍ စလာမ္ေမတၱာပို႔ျခင္းခံရသူသည္ စလာမ္ေမတၱာပို႔သသူအား တစ္သက္တာ ခ်စ္ခင္သြားတတ္ေပသည္။ အေၾကာင္းကား အခ်ဳိ႕ေသာ စလာမ္ေမတၱာပို႔သျခင္းမ်ားတြင္ စလာမ္ေပးပံု အသြင္သ႑န္အရလည္းေကာင္း၊ ေလယူေလသိမ္းအရလည္းေကာင္း၊ ခ်စ္ခင္ျခင္းမ်ားျဖင့္ ျပည့္လွ်ံေနေၾကာင္း ခံစားသိရွိရေပသည္။
စလာမ္ေမတၱာပို႔သျခင္းဆိုင္ရာ မတ္(စ)အလဟ္မ်ား
*****************
(၁) စလာမ္ေမတၱာပို႔သျခင္းသည္ စြန္နသ္ျဖစ္၍ စလာမ္တံု႔ျပန္ျခင္းသည္ ဝါဂ်ိဗ္တာဝန္ျဖစ္၏။
(၂) ဦးစြာ စလာမ္ေမတၱာပို႔သသူသည္ စလာမ္ေမတၱာတံု႔ျပန္သူထက္ ပို၍အက်ဳိးစဝါးဗ္ရ၏။
(၃) သိကၽြမ္းသူ၊ မသိကၽြမ္းသူ အားလံုးတုိ႔အား စလာမ္ေမတၱာ ပို႔သသင့္၏။
(၄) ဗလီဝတ္ေက်ာင္းအတြင္း ဝင္ေရာက္သည့္အခါ ဗလီေက်ာင္းအတြင္းရွိသူမ်ားသည္ စြလာသ္ဝတ္မျပဳေသးပါက ၎တုိ႔အား စလာမ္ေမတၱာပို႔သႏိုင္သည္။ စြလာသ္ဝတ္ျပဳမႈတြင္ ေမြ႕ေလ်ာ္ေနက စလာမ္ေမတၱာမပို႔သင့္ေတာ့ေပ။ အကယ္၍ အခ်ဳိ႕မွာ စြလာသ္ဝတ္ျပဳေနၾကၿပီး အခ်ဳိ႕မွာ စြလာသ္ဝတ္ျပဳျခင္း မရွိေသးပါက စလာမ္ေမတၱာ ပို႔သလိုက ပို႔သခြင့္ရွိ၍ မပို႔သ လိုကလည္း ပို႔သဘဲ ေနႏိုင္သည္။
(၅) အမ်ားထဲမွ တစ္ဦးေသာသူအား အမည္ေဖၚ၍ အတ္စၥလာမုအလိုင္းကြမ္း ေမာင္ျဖဴ ဟု တစ္ဦးတစ္ေယာက္က စလာမ္ေမတၱာပို႔သလာပါက အျခားပုဂၢဳိလ္တစ္ဦးဦးက စလာမ္တံု႔ျပန္လိုက္႐ံုျဖင့္ တာဝန္မေက်ဘဲ ေမာင္ျဖဴကိုယ္တိုင္ စလာမ္တံု႔ျပန္ပါမွ တာဝန္ေက်ေပသည္။
(၆) ငယ္ရြယ္သူက မိမိထက္ႀကီးသူအားလည္းေကာင္း၊ လမ္းသြားေနသူက ထိုင္ေနသူအားလည္းေကာင္း၊ အစီးအနင္းေပၚတြင္ရွိသူက ေျခလ်င္သြားသူအားလည္းေကာင္း၊ စလာမ္ေမတၱာပို႔သရမည္။
(၇) တစ္ဦးတစ္ေယာက္ထံမွ ျပန္လည္ထြက္ခြာသည့္အခါ စလာမ္ေမတၱာပို႔သျခင္းမွာ စြန္နသ္ေတာ္လည္းျဖစ္၊ အက်ဳိးစဝါးဗ္လည္း ရ၏။
(၈) လူသူမရွိေသာ ဗလီ သုိ႔မဟုတ္ အိမ္တြင္းသို႔ ဝင္ေရာက္သည့္အခါ အတ္စၥလာမုအလိုင္းနာ ဝအလာ အိဗာဒစ္လ္လာဟစ္ဆြာဟီးန္ ဟု ဆိုသင့္၏။
(၉) ကဗရ္စသာန္း (သခ်ဳႋင္း)အတြင္းသို႔ ဝင္ေသာအခါ သခ်ဳႋင္းအတြင္းရွိ သူေသတို႔အား ေအာက္ပါစာသားကို ရြတ္ဆို၍ စလာမ္ေမတၱာပို႔သသင့္၏။ " အတ္စၥလာမု အလိုင္းကြမ္း ယာအဟ္လလ္ကုဗူးရိ အန္သြမ္ လနာ စလဖြန္ ဝနဟ္ႏု လကြမ္း သဗအြန္ "
(၁ဝ) မြတ္စ္လင္မ္ႏွင့္ ဘာသာျခားတို႔ရွိေနေသာ ေနရာတြင္ စလာမ္ေမတၱာပို႔က မြတ္စ္လင္မ္တုိ႔အား ရည္စူး၍ စလာမ္ေပးရမည္။
(၁၁) ဘာသာျခားတစ္ဦးဦးက စလာမ္ေပးပါက ဟဒါကလႅာဟ္ (အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္ သင့္အား လမ္းမွန္တရား ခ်ီးျမႇင့္ေတာ္မူပါေစ) ဟု ေျဖရမည္။
(၁၂) ဘာသာျခားမ်ားအား စလာမ္ေမတၱာပို႔သရန္ လိုအပ္လာပါက အတ္စၥလာမု အလာမနစ္သ္ သဗအလ္ ဟုဒါ (အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္၏ ဘက္ေတာ္မွ ၿငိမ္းခ်မ္းသာယာမႈအေပါင္းသည တရားလမ္းမွန္အတိုင္း လိုက္နာသူတို႔အေပၚ က်ေရာက္ပါေစ) ဟု ဆိုရမည္။
(၁၃) ဖာစစ္(က္) (အစၥလာမ့္ အမိန္႔ေတာ္မ်ားကို ေျပာင္ေျပာင္တင္းတင္း ခ်ဳိးေဖာက္သူ) တုိ႔အား စလာမ္မေပးအပ္ေခ်။ ေတးသီခ်င္းသီဆိုသူ၊ နားေထာင္ေနသူ၊ ဖဲကစားသူ၊ ဖဲကစားပြဲကို ၾကည့္ေနသူမ်ား၊ စြန္လႊတ္ကစားသူမ်ား၊ ခိုလႊတ္ ခိုဖမ္းကစားသူမ်ားအား စလာမ္မေပးအပ္ေခ်။
(၁၄) ကိုယ္မသန္႔၍ ေရခ်ဳိးရန္ ထိုက္ေနသူသည္ စလာမ္ေပးႏိုင္သည္။
(၁၅) အဇာန္ဆိုေနခ်ိန္၊ ဂ်ဳမုအဟ္ ခြသ္ဗဟ္ဖတ္ေနခ်ိန္၊ အီးဒ္ႏွစ္ရပ္လံုး၏ ခြသ္ဗဟ္ဖတ္ေနခ်ိန္၊ ကုရ္အာန္က်မ္းျမတ္ ရြတ္ဖတ္ေနခ်ိန္၊ သင္ၾကားပို႔ခ်ေနခ်ိန္၊ တရားေဟာၾကားေနခ်ိန္၊ စကားေျပာေနခ်ိန္၊ ထမင္းစားေနခ်ိန္၊ က်င္ႀကီး က်င္ငယ္ စြန္႔ေနခ်ိန္တို႔တြင္ စလာမ္မေပးရ။ ယင္းအခ်ိန္မ်ားတြင္ စလာမ္ေပးပါက စလာမ္ျပန္ရန္မွာ ဝါဂ်ိဗ္တာဝန္ မဟုတ္ေပ။ (ဗဟ္ရြတ္(ရ္)ရာအစ္(က္)၊ ရွာမီ)
(မုဖ္သီႏူးရ္မိုဟမၼဒ္ ဆြာဟိဗ္ ဘာသာျပန္ေသာ အစၥလာမ္ႏွင့္ လူမႈဆက္ဆံေရး စာအုပ္မွ ကူးယူတင္ဆက္သည္။)
