ဆုိရွယ္လစ္ တစ္ပါတီ အာဏာရွင္စနစ္ေအာက္တြင္ အာဏာပုိင္ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေနဝင္း၏ ဆႏၵႏွင့္အညီ ေရးဆြဲျပ႒ာန္းခ့ဲေသာ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ျမန္မာႏုိင္ငံသားထ ဥပေဒႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ ေဝဖန္ေျပာဆုိမႈအမ်ဳိးမ်ဳိးကုိ မီဒီယာမ်ားမွတစ္ဆင့္ ၾကားသိေနရသည့္အျပင္ ခင္မင္ရင္းႏွီးေသာ မိတ္ေဆြမ်ားကလည္း ကၽြန္ေတာ္၏ ထင္ျမင္ယူဆခ်က္ကုိ မၾကာခဏ ေမးျမန္းျခင္းခံေနရ သည့္အတြက္ ဤေဆာင္းပါးကုိ ေရးသားရန္ လြန္ခ့ဲေသာ ၂ဝ၁၃ ခုႏွစ္၊ ႏွစ္ဆန္းပုိင္းမွစ၍ အေၾကာင္းဖန္ လာပါ သည္။
႐ႈပ္ေထြးလွသည့္ျပႆနာျဖစ္၍ ထင္ျမင္ခ်က္ေပးရန္ ခက္ခဲလွသည့္အျပင္ နယ္ပယ္က႑စုံမွ ပုဂၢိဳလ္မ်ား ကလည္း ကြဲျပားျခားနားသည့္ ထင္ျမင္ခ်က္အမ်ဳိးမ်ဳိးကုိ မီဒီယာမ်ားမွတစ္ဆင့္ တင္ျပေျပာဆုိေနၾကသည့္အတြက္ ကၽြန္ေတာ္၏ထင္ျမင္ခ်က္ကုိ ေျပာဆုိတင္ျပရန္ ပုိ၍ မဝ့ံမရဲျဖစ္မိပါသည္။
“ႏုိင္ငံသားျဖစ္ျခင္းဆုိင္ရာ အေျခခံ သေဘာတရားမ်ား”
၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ျမန္မာႏုိင္ငံသားဥပေဒအေၾကာင္း မေဆြးေႏြး မီ ေရွ႕ကရွိခ့ဲေသာ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ျခင္းႏွင့္ သက္ဆုိင္သည့္ ဥပေဒမ်ားကုိ တာဝန္ရွိသူမ်ားအားလုံး ေက်ညက္ေအာင္ ဦးစြာ ေလ့လာရန္ လုိအပ္သည္ဟု ကၽြန္ေတာ္ထင္ပါသည္။
လူတစ္ဦး ႏုိင္ငံသား ျဖစ္ျခင္း၊ မျဖစ္ျခင္း ဆုိသည္မွာ လူပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးခ်င္းအတြက္ ေသေရးရွင္ေရးတမွ် အေရးႀကီးေသာကိစၥျဖစ္၍ အလြယ္တကူ မွတ္ခ်က္ ေပးရန္မသင့္ပါ။ အထူးသျဖင့္ လူမ်ဳိးေရးကုိ လည္းေကာင္း၊ ဘာသာေရးကုိလည္းေကာင္း၊ လူအမ်ားစု အေနအထားကုိလည္းေကာင္း၊ လူနည္းစု အေန အထားကုိလည္းေကာင္း အေျခခံ၍ ႏုိင္ငံသား ျဖစ္ျခင္း၊ မျဖစ္ျခင္းႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းသည့္ ထင္ျမင္ခ်က္ကုိ ေပးမည္ ဆုိလွ်င္ မွားယြင္းယုံမွ်မက ဆုိးဝါးေသာ ေနာက္ဆက္တြဲ အက်ဳိးဆက္မ်ားႏွင့္သာ ၾကံဳေတြ႔ရမည္ ျဖစ္ပါသည္။
ထုိ႔ေၾကာင့္ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ျခင္းဆုိင္ရာ ဥပေဒ သေဘာ တရားကုိ ေဆြးေႏြးေျပာဆုိလုိပါက လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာ ေရး၊ လူနည္းစု၊ လူမ်ားစု စသည္တုိ႔အေပၚ အေျခမခံ ဘဲ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ သမုိင္းျဖစ္ရပ္မွန္ႏွင့္ ေခတ္အဆက္ဆက္ အတည္ျဖစ္ခ့ဲသည့္ ဥပေဒ သေဘာတရားမ်ားအေပၚ အေျခခံ၍ ေဆြးေႏြးေျပာဆုိၾကျခင္းသာလွ်င္ အသင့္ျမတ္ဆုံးျဖစ္မည္ဟု ထင္ျမင္ယူဆပါသည္။
“ႏုိင္ငံသားျဖစ္ျခင္းႏွင့္ သက္ဆုိင္သည့္ သမုိင္းေနာက္ခံ”
ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ သမုိင္းေနာက္ခံကုိ အက်ဥ္းခ်ဳပ္ တင္ျပ ရပါက ကခ်င္၊ ကယား၊ ကရင္၊ ခ်င္း၊ ဗမာ၊ မြန္၊ ရခုိင္၊ ရွမ္း စသည့္ အေျခခံ လူမ်ဳိးႀကီး(၈)မ်ဳိး အေျခစုိက္ေနထုိင္ ခ့ဲသည့္ ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံျဖစ္ပါသည္။ ၁၈၂၄ ခုႏွစ္တြင္ တနသာၤရီႏွင့္ ရခုိင္တုိ႔ အဂၤလိပ္လက္ေအာက္က်ခ့ဲၿပီး၊ ၁၈၅၅ ခုႏွစ္တြင္ ရန္ကုန္၊ ပဲခူး အပါအဝင္ ျမန္မာ ျပည္ေအာက္ပုိင္း အဂၤလိပ္လက္ေအာက္ က်ေရာက္ ခ့ဲပါသည္။ ၁၈၈၅ ခုႏွစ္တြင္ မႏၲေလးၿမိဳ႕ေတာ္ အပါအဝင္ ျမန္မာတစ္ႏုိင္ငံလုံး အဂၤလိပ္လက္ေအာက္က်ေရာက္၍ သီေပါမင္း ပါေတာ္မူခ့ဲပါသည္။
ထုိအခ်ိန္က ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ မတရားသိမ္းပုိက္ထားေသာ အဂၤလိပ္အစုိးရက ၄င္းတုိ႔ ဦးစြာ သိမ္းပုိက္ထား ၿပီးျဖစ္ေသာ အိႏၵိယႏုိင္ငံ၏ ျပည္နယ္တစ္ခုအျဖစ္ ျမန္မာႏုိင္ငံအား သတ္မွတ္ကာ အုပ္ခ်ဳပ္ခ့ဲၾကပါသည္။ ၁၉၃၄ ခုႏွစ္အထိ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ အိႏၵိယ၏ ျပည္နယ္ တစ္ခုအျဖစ္ အဂၤလိပ္တုိ႔က အုပ္ခ်ဳပ္ခ့ဲၿပီး ခြဲေရးတြဲေရး ျပႆနာတစ္ရပ္ ေပၚေပါက္လာကာ ၁၉၃၄ ခုႏွစ္တြင္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ အိႏၵိယျပည္နယ္တစ္ခု အျဖစ္မွ ခြဲထြက္၍ အဂၤလိပ္၏ သီးျခားကုိလုိနီႏုိင္ငံ တစ္ခုအျဖစ္ သတ္မွတ္ေပးခ့ဲပါသည္။
အိႏၵိယ၏ ျပည္နယ္အျဖစ္မွ ခြဲထုတ္ေပးခ့ဲေသာ္လည္း ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ အဂၤလိပ္၏ ကုိလုိနီႏုိင္ငံ အျဖစ္ပင္ ရွိျမဲရွိေနပါသည္။
ထုိသုိ႔ အဂၤလိပ္၏ ကုိလုိနီအျဖစ္ ႏွစ္ေပါင္းရာခ်ီ၍ ေနထုိင္ ခ့ဲၾကရၿပီးေနာက္မွ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံ လြတ္လပ္ ေရး ရရွိခ့ဲသည့္အတြက္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ေရး ကိစၥ ဥပေဒေရးဆြဲရာတြင္ အေလးအနက္ စဥ္းစားရမည့္ အေၾကာင္းအရာမ်ား မ်ားစြာရွိခ့ဲပါသည္။
“၁၉၄၇ ခုႏွစ္ႏွင့္ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ ကာလအေျခအေနမ်ား”
ဒုတိယကမာၻစစ္ႀကီး ၿပီးၿပီးေနာက္ အာရွတုိက္မွ ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္မ်ား ဆုတ္ခြာသြားၿပီးသည့္အခ်ိန္တြင္ အိႏၵိယႏုိင္ငံ၊ အေနာက္ပါကစၥတန္ႏုိင္ငံ၊ ျမန္မာႏုိင္ငံ၊ အေရွ႕ပါကစၥတန္ႏုိင္ငံ (ယခု ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံ)တုိ႔ကုိ အဂၤလိပ္အစုိးရက လြတ္လပ္ေရးေပးရန္ အေျခအေနမ်ား ေပၚေပါက္လာပါသည္။ အေနာက္ပါကစၥတန္ႏုိင္ငံသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံႏွင့္ အလွမ္းကြာေဝးေသာ္လည္း အိႏၵိယႏုိင္ငံ ႏွင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံတုိ႔မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံႏွင့္ နယ္စပ္ခ်င္း ဆက္စပ္ေနသည့္အတြက္ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးေနာက္ ႏုိင္ငံအသီးသီးအတြင္း အေျခခ်ေနထုိင္လ်က္ရွိသူမ်ားကုိ မည္သုိ႔ျပ႒ာန္း သတ္မွတ္ၾကမည္နည္းဟူေသာ ျပႆနာ ေပၚလာပါက ႏုိင္ငံသားျဖစ္ျခင္းဆုိင္ရာ ဥပေဒမ်ား ျပ႒ာန္း ေပးရန္ အေၾကာင္းတရားမ်ား ေပၚေပါက္ လာ ရေပသည္။
ရွင္းလင္းေစရန္ ဥပမာေဆာင္၍ တင္ျပရပါက နယ္နိမိတ္ ခ်င္း ဆက္စပ္ေနေသာ အိႏၵိယႏုိင္ငံအတြင္း ေရာက္ရွိ ေနသည့္ ျမန္မာႏုိင္ငံသားမ်ားကုိ အိႏၵိယအစုိးရက မည္သုိ႔ ျပ႒ာန္းသတ္မွတ္မည္နည္း။ အလားတူ ျမန္မာ ႏုိင္ငံအတြင္း ေရာက္ရွိေနသည့္ အိႏၵိယႏုိင္ငံသားမ်ားကုိ ျမန္မာႏုိင္ငံဘက္က မည္သုိ႔သတ္မွတ္မည္နည္းဆုိသည့္ ျပႆနာေပၚေပါက္လာပါသည္။
ပုိ၍ရွင္းေအာင္ တင္ျပရပါက အိႏၵိယႏုိင္ငံအတြင္း ေရာက္ ေနေသာ ျမန္မာမ်ားကုိ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးေနာက္ အိႏၵိယ အစုိးရက ႏုိင္ငံသားအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳမည္လား။ ႏုိင္ငံျခားသားအျဖစ္ သတ္မွတ္မည္လား (သုိ႔မဟုတ္) ႏုိင္ငံျခားသားျဖစ္၍ လက္မခံ ႏွင္ထုတ္မည္လား။ အလားတူ ျမန္မာႏုိင္ငံဘက္ကလည္း မည္သုိ႔ေဆာင္ ရြက္မည္နည္း အစရွိသည့္ ကိစၥမ်ားကုိ ဉာဏ္ အေျမာ္ အျမင္ ႀကီးမားလွေသာ ထုိေခတ္ ထုိအခ်ိန္အခါက ႏုိင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္မ်ားက အေလးအနက္ စဥ္းစား ခ့ဲၾကပါသည္။
ထုိသုိ႔ စဥ္းစားခ့ဲၾကၿပီးေနာက္ အုပ္ခ်ဳပ္သူ ကုိလုိနီ အစုိးရ ႏွင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ခံ အိႏၵိယ၊ ျမန္မာ၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံမ်ားမွ ႏုိင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္မ်ား ညႇိႏႈိင္းေဆြးေႏြးၾကၿပီးေနာက္ အဂၤလိပ္ကုိလုိနီ ေခတ္ကာလအတြင္း အဂၤလိပ္ကုိလုိနီ နယ္ပယ္မ်ားျဖစ္ေသာ အိႏၵိယ၊ ျမန္မာ၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ (အေရွ႕ပါကစၥတန္)နယ္ပယ္မ်ားအတြင္း ေနထုိင္ခ့ဲၾက သူမ်ားအတြက္ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ျခင္း၊ ႏုိင္ငံသားအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ျခင္း အစရွိသည့္ ဥပေဒမ်ားကုိ ျပ႒ာန္းကာ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ခြင့္၊ ေရြးခ်ယ္ခြင့္ အခြင့္အေရးမ်ားကုိ သက္ဆုိင္ရာႏုိင္ငံအသီးသီးက ေရြးခ်ယ္ခြင့္ေပးခ့ဲပါသည္။
အဆုိပါ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ျခင္း၊ ႏုိင္ငံသားအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ျခင္း တုိ႔ႏွင့္ သက္ဆုိင္သည့္ အေသးစိတ္က်ေသာ ဥပေဒမ်ား အေၾကာင္း မေဆြးေႏြးမီ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ပထမဦးဆုံး အေျခခံဥပေဒျဖစ္သည့္ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာလ ၂၄ ရက္ေန႔တြင္ အတည္ျပဳျပ႒ာန္း ခ့ဲေသာ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံ အေျခခံဥပေဒပါ ႏုိင္ငံသား ျဖစ္မႈဆုိသည့္ စကားရပ္ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ျပ႒ာန္းခ်က္ကုိ ဦးစြာတင္ျပလုိပါသည္။
“၁၉၄၇ ခုႏွစ္၊ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံ အေျခခံဥပေဒပါ “ႏုိင္ငံသားျဖစ္မႈဆုိင္ရာ” ဥပေဒျပ႒ာန္းခ်က္(၂)ရပ္”
ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ပထမဦးဆုံး ဒီမုိကေရစီ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံ ဥပေဒျဖစ္္သည့္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ လမ္းညႊန္မႈျဖင့္ ေရးဆြဲခ့ဲသည့္ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္၊ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံ အေျခခံ ဥပေဒတြင္ “ႏုိင္ငံသား”ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းသည့္ ေအာက္ပါ ဥပေဒျပ႒ာန္းခ်က္(၂)ရပ္ကုိ ျပ႒ာန္းထားေၾကာင္း ေတြ႔ရပါသည္။
ပုဒ္မ ၁ဝ။ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏုိင္ငံတစ္ဝန္းလုံးတြင္ ႏုိင္ငံသားဟူ၍ တစ္မ်ဳိးတည္းသာရွိရမည္။ ဆုိုလိုရင္းမွာ ျပည္ေထာင္စုအဖြဲ႔ဝင္မ်ား၏ ႏုိင္ငံသားဟူ၍ အသီး အျခားမရွိရ။ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏုိင္ငံသားဟူ၍သာ ရွိရမည္။
ပုဒ္မ ၁၁။ (က) ျမန္မာႏုိင္ငံ တုိင္းရင္းသားတစ္မ်ဳိးမ်ဳိးတြင္ ျဖစ္ေသာ သုိ႔တည္းမဟုတ္ ျဖစ္ခ့ဲေသာ မိဘႏွစ္ပါးမွ ေမြးဖြားသူတုိင္းသည္လည္းေကာင္း၊
(ခ) ျမန္မာႏုိင္ငံ တုိင္းရင္းသားတစ္မ်ဳိးမ်ဳိးတြင္ ျဖစ္ေသာ သုိ႔တည္းမဟုတ္ ျဖစ္ခ့ဲေသာ ဘုိးဘြားမ်ား အနက္ အနည္းဆုံးတစ္ဦးမွ ျပည္ေထာင္စုႏုိင္ငံတြင္ ပါဝင္လတၱံ႔ေသာ အာဏာပုိင္နက္အတြင္း၌ ေမြးဖြားသူ တုိင္းသည္လည္းေကာင္း၊
(ဂ) ျပည္ေထာင္စုႏုိင္ငံ၏ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ေသာ သုိ႔တည္းမဟုတ္ ဤအေျခခံဥပေဒ စတင္ အာဏာတည္ သည့္ေန႔တြင္ အသက္ရွင္ေနသည္ျဖစ္ပါက တုိင္းရင္းသား အျဖစ္ကုိ ရယူခြင့္ရွိေသာ မိဘႏွစ္ပါးမွ ျပည္ေထာင္စု ႏုိင္ငံ တြင္ ပါဝင္လတၱံ႔ေသာ အာဏာပုိင္နက္အတြင္း၌ ေမြးဖြားသူတုိင္းသည္လည္းေကာင္း၊
(ဃ) ၿဗိတိသွ် ဘုရင္မင္းျမတ္၏ အာဏာျပန္႔ရာ နယ္ေျမတစ္ခုခုတြင္ ေမြးဖြားခ့ဲသည္ျဖစ္၍ ဤအေျခခံ ဥပေဒ စတင္ အာဏာတည္သည့္ေန႔မွ အထက္၊ သုိ႔တည္းမဟုတ္ ၁၉၄၂ ခု၊ ဇန္နဝါရီလ ၁ ရက္ေန႔မွ အထက္ အျခားမ့ဲေသာဆယ္ႏွစ္အတြင္း ရွစ္ႏွစ္ေအာက္ မယုတ္ေသာ ကာလအဖုိ႔ ျပည္ေထာင္စုႏုိင္ငံတြင္ ပါဝင္လတၱံ႔ေသာ အာဏာပုိင္နက္အတြင္း၌ ေနထုိင္ခ့ဲဖူး ၿပီးလွ်င္ ျပည္ေထာင္စုႏုိင္ငံအတြင္းတြင္ ထာဝစဥ္ေနထုိင္ ရန္ ၾကံရြယ္ခ့ဲသည္ျဖစ္၍၊ ထုိ႔ျပင္ တရားဥပေဒျဖင့္ သတ္မွတ္ေသာ အခ်ိန္အတြင္းတြင္ ထုိသုိ႔ သတ္မွတ္ ေသာ နည္းလမ္းႏွင့္အညီ ျပည္ေထာင္စုႏုိင္ငံသားအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ျခင္းကုိ ထုတ္ေဖာ္သူတုိင္းသည္လည္းေကာင္း၊ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ရမည္။ အထက္ပါ ျပ႒ာန္းခ်က္(၂)ရပ္အနက္ ပထမျပ႒ာန္း ခ်က္ျဖစ္ေသာ ပုဒ္မ-၁ဝ ပါ “ႏုိင္ငံသားတစ္မ်ဳိး တည္း သာရွိရမည္”ဆုိသည့္ ခြဲျခားျခင္းမရွိေသာ အေျမာ္အျမင္ ႀကီးမားေသာ ျပ႒ာန္းခ်က္ကုိ စာ႐ႈသူမ်ား သတိျပဳ ေလ့လာ ၾကေစလုိပါသည္။
“ႏုိင္ငံသားတစ္မ်ဳိးတည္းသာရွိရမည္”ဆုိသည့္ စကားရပ္ သည္ ႏုိင္ငံသားအခ်င္းခ်င္းအၾကား အဆင့္အတန္း မခြဲျခားဘဲ ႏုိင္ငံသားအားလုံးကုိ တစ္တန္းတစ္စားတည္း သတ္မွတ္ေပးထားသည့္အတြက္ ခြဲျခားဆက္ဆံျခင္း သေဘာတရားမွလြတ္ကင္း၍ အမ်ဳိးသားစည္းလုံး ညီညြတ္ ေရးကုိ တြန္းအားေပးရာေရာက္သည့္ ျပ႒ာန္း ခ်က္တစ္ရပ္ျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႔ႏုိင္ပါသည္။
ထုိ႔အျပင္ တုိင္းရင္းသားမ်ား အပါအဝင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ အတြင္း မွီတင္းေနထုိင္သူ အားလုံးအၾကား စိတ္ဝမ္း ကြဲျပားမႈမရွိေစရန္ ရည္ရြယ္၍ ထုိက့ဲသုိ႔ အႏွစ္သာရ အားျဖင့္ ေလးနက္မႈရွိေသာ ဥပေဒစာသားကုိ ေရးသား ထားျခင္းျဖစ္သည္ဟုလည္း ထင္ျမင္သုံးသပ္ ႏုိင္ပါသည္။
ထုိ႔အျပင္ တစ္ဆက္တည္း ပုဒ္မ-၁၁တြင္ မည္သူတုိ႔ ႏုိင္ငံသားျဖစ္သည္ ဆုိသည္ကုိလည္း ေနာင္အခါ အျငင္းပြားမႈ မျဖစ္ရေအာင္ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒတြင္ တိတိက်က် ျပ႒ာန္းသတ္မွတ္ေပးခ့ဲသည့္ အခ်က္သည္ လည္း စိတ္ဝင္စားဖြယ္ေကာင္းေသာ အခ်က္တစ္ရပ္ ျဖစ္ေပသည္။
“ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာနုိင္ငံသားအျဖစ္ (ေရြးခ်ယ္ေရး) အက္ဥပေဒ”
အထက္ပါဥပေဒကုိ ၃-၅-၁၉၄၈ ေန႔တြင္ ျပ႒ာန္းခ့ဲ ပါသည္။ ျပ႒ာန္းရသည့္ ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္၊ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံ အေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ – ၁၁ တြင္ ေဖာ္ျပထားသည့္ “ျပည္ေထာင္စု ႏုိင္ငံသားအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ျခင္းကုိ ထုတ္ေဖာ္သူတုိ႔” အတြက္ ျပ႒ာန္းထား ျခင္းျဖစ္ပါသည္။
အဆုိပါဥပေဒပုဒ္မ ၃ တြင္ –
(က) ေမြးဖြားစဥ္က ၿဗိတိသွ် ဘုရင္မင္းျမတ္၏ အာဏာ ပုိင္နက္တြင္ ပါဝင္ေသာ နယ္ေျမတစ္ခုခု၌ ေမြးဖြားခ့ဲသူ ျဖစ္ျခင္း၊
(ခ) ၁၉၄၂ ခု၊ ဇန္နဝါရီလ ၁ ရက္ေန႔မွ၊ သုိ႔တည္းမဟုတ္ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္၊ ဇန္နဝါရီလ ၄ ရက္ေန႔မွ အထက္ အျခားမ့ဲေသာဆယ္ႏွစ္အတြင္း၊ ရွစ္ႏွစ္ေအာက္ မယုတ္ေသာ ကာလအဖုိ႔ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏုိင္ငံ၏ အာဏာပုိင္နက္အတြင္း၌ ေနထုိင္ခ့ဲဖူးသူျဖစ္ျခင္း၊
(ဂ) အက်င့္စာရိတၱ ေကာင္းမြန္သူျဖစ္ျခင္း၊
(ဃ) ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏုိင္ငံ၏ လုံျခံဳမႈကုိေသာ္လည္းေကာင္း၊ ၿငိမ္ဝပ္ပိျပားေရးကုိ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အက်ဳိးစီးပြားကုိေသာ္လည္းေကာင္း၊ ပ်က္ျပားနစ္နာေအာင္ မျပဳလုပ္ခ့ဲဘူးသူျဖစ္ျခင္း၊ ထုိ႔ျပင္
(င) ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏုိင္ငံသားျဖစ္မႈ အက္ဥပေဒပုဒ္မ ၂ တြင္ အဓိပၸာယ္ ေဖာ္ျပထားသည့္ အတုိင္း အရည္အခ်င္း ခ်ဳိ႔တ့ဲသူမဟုတ္ျခင္း၊ စသည့္ အရည္အခ်င္းမ်ားႏွင့္ ျပည့္စုံလွ်င္ ႏုိင္ငံသား လက္မွတ္ ရလုိေၾကာင္း ေလွ်ာက္ထား ႏုိင္သည္ ဟု ျပ႒ာန္းထားကာ စိစစ္ၿပီးေနာက္ မွန္ကန္လွ်င္ ဝန္ႀကီးက ႏုိင္ငံသား လက္မွတ္ ထုတ္ေပးရမည္ဟု ျပ႒ာန္းထားပါသည္။
အဆုိပါ ျမန္မာႏုိင္ငံသားအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ေရးဥပေဒသည္ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္၊ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံ အေျခခံဥပေဒႏွင့္ အံဝင္ခြင္က်ျဖစ္ေအာင္ စနစ္တက် စီစဥ္ေရးသား ထားသည္ကုိ ေတြ႔ရပါသည္။ အေရးႀကီးေသာ ဒုတိယဥပေဒတစ္ခု ဆက္လက္တင္ျပပါမည္။
“ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏုိင္ငံသားျဖစ္မႈ ဥပေဒ”
အထက္ပါဥပေဒသည္ ျမန္မာနုိင္ငံ လြတ္လပ္ေရး ရရွိသည့္ ၄-၁-၁၉၄၈ ေန႔တြင္ ျပ႒ာန္းအတည္ျပဳခ့ဲေသာ ဥပေဒျဖစ္ပါသည္။ မည္သူမ်ား ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏုိင္ငံသား ျဖစ္သည္ဆုိသည္ကုိ ဤဥပေဒတြင္ အေသးစိတ္ရွင္းလင္းစြာ ျပ႒ာန္းထားသည္ကုိ ေတြ႔ရပါသည္။
စာ႐ႈသူမ်ား မွတ္သားရ လြယ္ကူေစရန္ လုိရင္းပုဒ္မမ်ားကုိ ေအာက္ပါအတုိင္း အႏွစ္ခ်ဳပ္ ေဖာ္ျပလုိပါသည္။
ပုဒ္မ – ၄ (၁)တြင္ – ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒပုဒ္မ – ၁၁ (က) (ခ) (ဂ)ႏွင့္ (ဃ) တုိ႔အရ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ၿပီး သူမ်ားသည္လည္းေကာင္း၊
ပုဒ္မ – ၄ (၂)တြင္ – ဘုိးဘြားအားလုံး လက္ထက္မွစ၍ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း အေျခစုိက္ ေနထုိင္လာခ့ဲသည့္အျပင္ မိဘႏွစ္ပါးႏွင့္တကြ မိမိကုိယ္တုိင္ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း ေမြးဖြားလွ်င္ ေမြးဖြားသူတုိင္းသည္လည္းေကာင္း ႏုိင္ငံသားျဖစ္သည္ဟု သတ္မွတ္ထားသည္ကုိ ေတြ႔ရ ပါသည္။
“၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံအေျခခံဥပေဒ အာဏာ တည္ၿပီးေနာက္ ေမြးဖြားသူမ်ား”
အထက္ေဖာ္ျပပါ ပုဂၢိဳလ္မ်ားႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ ပုဒ္မ – ၅ တြင္ ေအာက္ေဖာ္ျပပါ ပုဂၢိဳလ္မ်ားသည္ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ေၾကာင္း ျပ႒ာန္းထားသည္ကုိ ေတြ႔ရပါသည္။
(က) ႏုိင္ငံသားမိဘတစ္ပါးပါးမွ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း ေမြးဖြားသူ။ (သုိ႔ရာတြင္ ဖခင္ႏုိင္ငံျခားသား ျဖစ္ပါက ထုိကေလး အရြယ္ေရာက္ၿပီး ၁ ႏွစ္အတြင္း ျမန္မာႏုိင္ငံ သားအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ေၾကာင္း ေၾကညာရန္ လုိပါသည္။)
(ခ) ႏုိင္ငံသားဖခင္က ႏုိင္ငံျပင္ပတြင္ ေမြးဖြားသူ။ (သုိ႔ရာတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ ေကာင္စစ္ဝန္႐ုံးတြင္ ေမြးဖြားေၾကာင္း မွတ္ပုံတင္ရန္ လုိအပ္သည္။)
(ဂ) ႏုိင္င့ံဝန္ထမ္း ႏုိင္ငံသားမိဘတစ္ပါးပါးက အစုိးရအမႈထမ္းေနဆဲ ျမန္မာႏုိင္ငံျပင္ပတြင္ ေမြးဖြားသူ။ (သုိ႔ရာတြင္ ဖခင္ႏုိင္ငံျခားသားျဖစ္ပါက ထုိကေလး အရြယ္ေရာက္ၿပီး ၁ ႏွစ္အတြင္း ႏုိင္ငံျခားသားအျဖစ္မွ စြန္႔လႊတ္ေၾကာင္း ေၾကညာရန္ လုိအပ္သည္။)
အထက္ေဖာ္ျပပါ ပုဒ္မ – ၄ ႏွင့္ ၅ ပါ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ား သည္ အလုိအေလ်ာက္ ႏုိင္ငံသားရထုိက္ခြင့္ရွိသူမ်ားကုိ ျပ႒ာန္းသတ္မွတ္ေပးျခင္းျဖစ္ၿပီး၊ ႏုိင္ငံျခားသား တစ္ဦးက လည္း ႏုိင္ငံသားအျဖစ္ ခံယူလုိပါက ဝန္ႀကီးထံ ေလွ်ာက္ထား ႏုိင္ေၾကာင္းႏွင့္ ဝန္ႀကီးက ေက်နပ္လက္ခံလွ်င္ ႏုိင္ငံသားျပဳမႈလက္မွတ္ ထုတ္ေပးႏုိင္ေၾကာင္း ပုဒ္မ – ၇ တြင္ ျပ႒ာန္းထားပါသည္။
ပုဒ္မ – ၇ အရ
(က) အသက္ ၁၈ ႏွစ္ျပည့္ၿပီး
(ခ) ၅ – ႏွစ္ထက္မနည္း ျမန္မာနုိင္ငံအတြင္း အဆက္မျပတ္ ေနခ့ဲသည့္အျပင္
(ဂ) စာရိတၱေကာင္းမြန္၍ ျမန္မာ (သုိ႔မဟုတ္) တုိင္းရင္းသားစကား တစ္မ်ဳိးမ်ဳိး ေျပာတတ္၍
(ဃ) ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း အျမဲေနထုိင္ရန္၊ အစုိးရ အမႈထမ္းရန္၊ ဘာသာေရး၊ လွဴဒါန္းေရး၊ စီးပြားေရးကိစၥမ်ား ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ရန္ ရည္ရြယ္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပကာ – ႏုိင္ငံသားအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳေပးရန္ ေလွ်ာက္ထားႏုိင္ေၾကာင္း ျပ႒ာန္းထားသည္ကုိ ေတြ႔ရပါသည္။
အထက္ေဖာ္ျပပါ ဥပေဒျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားသည္ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံအေျခခံဥပေဒႏွင့္ ယင္းအေျခခံဥပေဒကုိ အေၾကာင္းျပဳကာ ျပ႒ာန္းထားေသာ ဥပေဒမ်ားကုိ ျခံဳငုံသုံးသပ္ တင္ျပခ့ဲျခင္းျဖစ္ပါသည္။
“၁၉၇၄ ခုႏွစ္၊ ျမန္မာႏုိင္ငံဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ”
ႏုိင္ငံသားျဖစ္ျခင္းႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္၊ ဇန္နဝါရီလ ၄ ရက္၊ လြတ္လပ္ေရးရသည့္ေန႔မွစ၍ ၃.၁.၁၉၇၄ ေန႔အထိ အေျပာင္းအလဲ တစ္စုံတစ္ရာ မရွိခ့ဲပါ။
၃.၁.၁၉၇၄ ေန႔တြင္ ျပည္ေထာင္စုဆုိရွယ္လစ္ သမၼတျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒဟု အမည္ေပးထားေသာ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ဒုတိယ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ေပၚေပါက္လာသည့္အခါ ႏုိင္ငံသားႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆုိမႈအပုိင္းတြင္ အနည္းငယ္ကြဲလြဲသြားသည္ကုိ စတင္ေတြ႔ရွိရပါသည္။
၁၉၇၄ ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒပုဒ္မ – ၁၄၅ တြင္ ေအာက္ပါအတုိင္း ျပ႒ာန္းထားသည္ကုိ ေတြ႔ရပါသည္။
(က) ျပည္ေထာင္စုဆုိရွယ္လစ္သမၼတျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္၏ တုိင္းရင္းသားမိဘႏွစ္ပါးမွ ေမြးဖြားသူအားလုံးသည္ ႏုိင္ငံသားမ်ားျဖစ္သည္။
(ခ) ဤဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ အတည္ျပဳျပ႒ာန္း သည့္ေန႔တြင္ ဥပေဒအရ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ၿပီးသူ မ်ား သည္လည္း ႏုိင္ငံသားမ်ားျဖစ္သည္။
အထက္ပါ ျပ႒ာန္းခ်က္ကုိ ေလ့လာပါက ႏုိင္ငံသား ႏွစ္မ်ဳိးႏွစ္စားရွိသည္ဟု ထင္သာျမင္သာ ေတြ႔ႏုိင္ပါသည္။
၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒပုဒ္မ – ၁ဝ တြင္ “ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏုိင္ငံ တစ္ဝန္းလုံးတြင္ ႏုိင္ငံသား တစ္မ်ဳိးတည္းသာရွိရမည္” – ဟု ျပ႒ာန္းထားသည့္ ျပ႒ာန္းခ်က္ႏွင့္ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒပုဒ္မ – ၁၄၅ ပါ ႏုိင္ငံသား ၂ မ်ဳိးရွိသည္ဆုိသည့္ ျပ႒ာန္းခ်က္ မ်ား သည္ တစ္ခုနွင့္တစ္ခု သဟဇာတမျဖစ္ ေတာ့ ေၾကာင္း စတင္ေတြ႔ျမင္လာရပါသည္။
၁၉၇၄ ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒပုဒ္မ – ၁၄၅ တြင္ ေဖာ္ျပထားသည့္ ႏုိင္ငံသား ၂ မ်ဳိးလုံး၏ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ မႈအေပၚ ေဝဖန္ေထာက္ျပရန္ အေၾကာင္းမရွိေသာ္လည္း ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံအတြင္း ႏုိင္ငံသား တစ္မ်ဳိးတည္းရွိ သည္ဆုိသည့္ ျပ႒ာန္းခ်က္ႏွင့္ ႏုိင္ငံသား ၂ မ်ဳိးရွိသည္ ဆုိေသာ ျပ႒ာန္းခ်က္တုိ႔သည္ လုံးဝ သဟဇာတမျဖစ္ဘဲ ႏုိင္ငံသားအခ်င္းခ်င္းအၾကား အဆင့္အတန္း ခြဲျခား သည့္သေဘာ (သုိ႔မဟုတ္) တန္းတူညီမွ်မႈ မရွိႏုိင္ သည့္သေဘာ ခြဲျခားျပ႒ာန္းထားသည္ဟု ေဝဖန္ေျပာ ဆုိရန္ အေၾကာင္းအခ်က္မ်ား ျမင္ေတြ႔ေနရပါသည္။
“၁၉၈၂ ခုႏွစ္၊ ျမန္မာႏုိင္ငံသားဥပေဒ”
အထက္ေဖာ္ျပပါ ႏုိင္ငံသားဥပေဒကုိ အာဏာရွင္ ဦးေနဝင္းေခတ္တြင္ ျပ႒ာန္းခ့ဲျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ယင္းဥပေဒကုိ ျပည္သူလူထုအား ခ်ျပ၍ ေရးဆြဲခ့ဲ ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ဆုိေသာ္လည္း ဆုိရွယ္လစ္အာဏာရွင္ တစ္ပါတီ အာဏာရွင္ေခတ္ျဖစ္၍ မည္သူမွ် ကန္႔ကြက္ႏုိင္ သည့္ အခြင့္အေရး မရွိ႐ုံမွ်မက ေဝဖန္ေထာက္ျပႏုိင္သည့္ အေျခအေနပင္ မရွိေၾကာင္း ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ကုိယ္တုိင္ ၾကံဳေတြ႔ခ့ဲရပါသည္။
အဆုိပါ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္၊ ျမန္မာႏုိင္ငံသားဥပေဒတြင္ ႏုိင္ငံသား ဆုိသည့္ စကားရပ္ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ေအာက္ပါ အတုိင္း အမ်ဳိးမ်ဳိး ခြဲျခားျပဆုိထားသည္ကုိ ေတြ႔ရပါသည္။
(၁) ႏုိင္ငံသားဆုိသည္မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံသားကုိဆုိသည္။ [ပုဒ္မ – ၂ (ခ)]
(၂) ဧည့္ႏုိင္ငံသားဆုိသည္မွာ ဤဥပေဒအရ သတ္မွတ္ ထားေသာ ဧည့္ႏုိင္ငံသားကုိဆုိသည္။ [ပုဒ္မ – ၂ (ဂ)]
(၃) ႏုိင္ငံသားျပဳခြင့္ရသူဆုိသည္မွာ ဤဥပေဒအရ သတ္မွတ္ထားေသာ ႏုိင္ငံသားျပဳခြင့္ရသူကုိဆုိသည္။ [ပုဒ္မ – ၂ (ဃ)]
အထက္ေဖာ္ျပပါ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္၊ ျမန္မာႏုိင္ငံသားဥပေဒ ပုဒ္မ ၂ တြင္ ေဖာ္ျပပါအတုိင္း ႏုိင္ငံသား ၃ မ်ဳိး ထပ္မံခြဲျခားလုိက္သည္ကုိ ေတြ႔လာရျပန္ပါသည္။
၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံအေျခခံဥပေဒအရ ႏုိင္ငံသား ၁ မ်ဳိးတည္းသာရွိၿပီး၊ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္ ဆုိရွယ္လစ္ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒတြင္ ႏုိင္ငံသား ၂ မ်ဳိး ျဖစ္လာခ့ဲရာမွ တစ္ဆင့္တုိး၍ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ျမန္မာႏုိင္ငံ သားဥပေဒတြင္ ႏုိင္ငံသား ၃ မ်ဳိးအထိ တုိးပြားခြဲျခား လာသည္ကုိ ေတြ႔ရပါသည္။
အမွန္တကယ္အားျဖင့္ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ျမန္မာႏုိင္ငံ သားဥပေဒအရ ႏုိင္ငံသား ၃ မ်ဳိး ခြဲျခားထားသည့္အျပင္ နည္းဥပေဒတြင္ ႏုိင္ငံသား ဟုတ္မဟုတ္ သံသယရွိ သူမ်ားအျဖစ္ အုပ္စု ၁ စု ထပ္မံခြဲျခားထားျပန္သျဖင့္ စုစုေပါင္း ႏုိင္ငံသား ၄ မ်ဳိး ခြဲျခားထားသည္ဟု ေျပာႏုိင္ သည္။
“၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ျမန္မာႏုိင္ငံသားဥပေဒသည္ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒႏွင့္ ညီညြတ္ပါသလား ? ”
၁၉၇၄ ခုႏွစ္ အာဏာရွင္ေခါင္းေဆာင္ ဦးေနဝင္း ကုိယ္တုိင္ ဦးစီးေရးဆြဲခ့ဲသည့္ ဆုိရွယ္လစ္ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ၏ ပုဒ္မ – ၁၄၅ တြင္ ႏုိင္ငံသား ၂ မ်ဳိးသာရွိေၾကာင္း ရွင္းလင္းတိက်စြာ ျပ႒ာန္းထားသည့္ အေျခအေနတြင္ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒထက္ အဆင့္ နိမ့္ေသာ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ႏုိင္ငံသားဥပေဒတြင္ ထုိစဥ္အခါက အတည္ျဖစ္ေနသည့္ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံ ဥပေဒ၌ ျပ႒ာန္းထားခ့ဲျခင္းမရွိေသာ
၁။ ဧည့္ႏုိင္ငံသားဆုိသည့္ တီထြင္ျပ႒ာန္းခ်က္ႏွင့္
၂။ ႏုိင္ငံသားျပဳခြင့္ရသူဆုိသည့္ တီထြင္ျပ႒ာန္းခ်က္ မ်ားသည္ ထုိစဥ္က အတည္ျဖစ္ေနေသာ ဖြဲ႔စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒႏွင့္ ညီမညီ တရားဥပေဒ သေဘာအရ မွန္ကန္မႈ ရွိမရွိ ေဆြးေႏြးေျပာဆုိရန္ အေၾကာင္း အခ်က္မ်ားစြာ ရွိေနပါေၾကာင္း တင္ျပလုိက္ရပါသည္။
“ႏုိင္ငံသားျဖစ္ျခင္းဆုိင္ရာ အခြင့္အေရး”
လူတစ္ေယာက္၏ အခြင့္အေရးမ်ားအနက္ အေရးအ ႀကီးဆုံး အခြင့္အေရးကုိ ေျပာျပပါဟု ေမးလာလွ်င္ “ႏုိင္ငံသားျဖစ္ျခင္းဆုိင္ရာ အခြင့္အေရး”သည္ အေရးအႀကီးဆုံး အခြင့္အေရးဟု ေျပာဆုိရမည္ ျဖစ္ ပါသည္။
ႏုိင္ငံသားျဖစ္ျခင္းဆုိင္ရာ အခြင့္အေရးသည္ လူတစ္ဦး ခ်င္းအတြက္ အေရးအပါဆုံး အခြင့္အေရး ျဖစ္သည့္ အေလ်ာက္ ယင္းအခြင့္အေရးကုိ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံ ဥပေဒတြင္ တိတိက်က် ထည့္သြင္းျပ႒ာန္းေပးရပါသည္။ သာဓကမ်ားအျဖစ္ တင္ျပရပါက –
၁။ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းပုံအုပ္ခ်ဳပ္ပုံအေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ – ၁၁ တြင္ မည္သူတုိ႔သည္ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ေၾကာင္း ရွင္းလင္းျပတ္သားစြာ ျပ႒ာန္းေပးထားပါသည္။
၂။ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ – ၁၄၅ တြင္လည္း – မည္သူတုိ႔သည္ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ေၾကာင္း ရွင္းလင္းျပတ္သားစြာ ျပ႒ာန္းေပးခ့ဲသည္ကုိ ေတြ႔ရပါသည္။
၃။ ၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ – ၃၄၅ တြင္လည္း – မည္သူတုိ႔သည္ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ေၾကာင္း ရွင္းလင္းစြာ ေရးသားျပ႒ာန္းထားသည္ကုိ ေတြ႔ရပါသည္။
(မွတ္ခ်က္ – ၁၉၇၄ ခုႏွစ္ ဆုိရွယ္လစ္ဖြဲ႔စည္းပုံ အေျခခံ ဥပေဒ ပုဒ္မ – ၁၄၅ ပါ ျပ႒ာန္းခ်က္ႏွင့္ ၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ – ၃၄၅ ပါ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ ျခင္းဆုိင္ရာ ဥပေဒျပ႒ာန္းခ်က္တုိ႔ တစ္ထပ္တည္း တူေနသည္ကုိလည္း မွတ္မွတ္ထင္ထင္ ေတြ႔ရေပသည္။)
အထက္ေဖာ္ျပပါ သာဓကမ်ားကုိ ေထာက္႐ႈျခင္းအားျဖင့္ လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္၏ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ အေရးပါပုံႏွင့္ အေရးပါသည့္အတြက္လည္း ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒတြင္ ထည့္သြင္းျပ႒ာန္းေပးရသည္ကုိ သုံးသပ္ေတြ႔ရွိႏုိင္ ေၾကာင္း တင္ျပလုိပါသည္။
“ႏုိင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရး ေၾကညာစာတမ္း”
အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရး ေၾကညာစာတမ္းႀကီး တြင္ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ေအာက္ပါအတုိင္း ျပ႒ာန္းထားသည္ကုိ ေတြ႔ႏုိင္ေပသည္။
အပိုဒ္ ၁၅
(၁) လူတိုင္းသည္၊ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံ၏ ႏိုင္ငံသားအျဖစ္ ခံယူခြင့္ရွိသည္။
(၂) ဥပေဒအရမဟုတ္လွ်င္ မည္သူမွ် မိမိ၏ႏိုင္ငံသား အျဖစ္ကို စြန္႔လႊတ္ျခင္းမခံေစရ၊ ႏိုင္ငံသားအျဖစ္ ေျပာင္းလဲႏိုင္ေသာအခြင့္အေရး ကိုလည္း ျငင္းပယ္ျခင္းမခံေစရ။
ႏုိင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ဆုိင္ရာ ဥပေဒမ်ားကုိ ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံ အေနျဖင့္ ေရးဆြဲျပ႒ာန္းမည္ဆုိပါက အထက္ေဖာ္ျပပါ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရး ေၾကညာစာတမ္း အပုိဒ္ ၁၅ ႏွင့္ ဆန္႔က်င္သည့္ ႏုိင္ငံသားဥပေဒမ်ဳိး ျပ႒ာန္းခြင့္မရွိပါ။ ကုိယ့္ႏုိင္ငံ၊ ကုိယ့္သေဘာ၊ ကုိယ္ႀကိဳက္ ရာ ဥပေဒကုိ ျပ႒ာန္းမည္ဟု ႏုိင္ငံေတာ္အာဏာကုိ ပုိင္စုိးထားသူတုိ႔က ေျပာၾကမည္ဆုိလွ်င္ ကုိယ့္ျပည္တြင္း၌ ေျပာခြင့္၊ ျပဳခြင့္ ရွိမည္ျဖစ္ေသာ္လည္း ႏုိင္ငံတကာ၏ ေဝဖန္ေျပာဆုိမႈကုိ ခံရလိမ့္မည္ျဖစ္ပါသည္။
ယဥ္ေက်းေသာ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းႏွင့္ ယဥ္ေက်းေသာ ႏုိင္ငံတုိင္းသည္ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရး ေၾကညာစာတမ္းပါ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားကုိ အတတ္ႏုိင္ဆုံး လုိက္နာရန္ တာဝန္ရွိၾကပါသည္။
ထုိ႔ေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း ႏုိင္ငံသားျဖစ္ျခင္းႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းသည့္ ဥပေဒတစ္ရပ္ကုိ ျပ႒ာန္းမည္ဆုိလွ်င္ အနိမ့္ဆုံးအေနျဖင့္ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရး ေၾကညာစာတမ္းပါ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားႏွင့္ ဆန္႔က်င္ေသာ၊ မညီမညြတ္ျဖစ္ေသာ ဥပေဒမ်ဳိးကုိ ျပ႒ာန္းရန္ မသင့္ဟု တင္ျပလုိပါသည္။
“ႏုိင္ငံသားျဖစ္ျခင္းႏွင့္ ၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းပုံ အေျခခံ ဥပေဒ”
အထက္တြင္ ၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ၏ ပုဒ္မ – ၃၄၅ ကုိ ရည္ညႊန္းေဖာ္ျပခ့ဲသည္ျဖစ္၍ ယခု အျပည့္အစုံ ေရးသားေဖာ္ျပပါမည္။
ပုဒ္မ -၃၄၅။ ေအာက္ေဖာ္ျပပါ အရည္အခ်င္း တစ္ရပ္ရပ္ႏွင့္ ျပည့္စုံသူမ်ားသည္ ျပည္ေထာင္စုသမၼတျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္၏ ႏုိင္ငံသားမ်ားျဖစ္ၾကသည္။
(က) ျပည္ေထာင္စုသမၼတျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္၏ တုိင္းရင္းသား မိဘႏွစ္ပါးမွ ေမြးဖြားသူ။
(ခ) ဤဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ အတည္ျပဳ ျပ႒ာန္းသည့္ေန႔တြင္ ဥပေဒအရ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ၿပီးသူ။
အထက္ပါ ျပ႒ာန္းခ်က္သည္ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ – ၁၄၅ ပါ ျပ႒ာန္းခ်က္ႏွင့္ ထပ္တူထပ္မွ် တူညီေနေၾကာင္း ေတြ႔ႏုိင္ပါသည္။
၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းပုံအုပ္ခ်ဳပ္ပုံအေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ – ၁၁၊ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္ ဆုိရွယ္လစ္ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ – ၁၄၅ ႏွင့္ ၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ – ၃၄၅ တုိ႔ပါ ျပ႒ာန္ခ်က္မ်ားကုိ ႏႈိင္းယွဥ္ေလ့လာပါက အေရးႀကီးေသာ အခ်က္တစ္ခ်က္မွတစ္ပါး အေျခခံအားျဖင့္ အားလုံးတူညီၾကသည္ဟု ဆုိႏုိင္ပါသည္။
အမ်ဳိးသားေခါင္းေဆာင္ႀကီး ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ လမ္းညႊန္မႈျဖင့္ ေရးဆြဲခ့ဲသည့္ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းပုံအုပ္ခ်ဳပ္ပုံအေျခခံဥပေဒတြင္ “ႏုိင္ငံသားတစ္မ်ဳိးတည္း ရွိရမည္”ဟု ပုဒ္မ – ၁ဝ တြင္ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း တိတိက်က် ျပ႒ာန္းခ့ဲသည့္အခ်က္ႏွင့္ ေနာက္ပုိင္းေရးဆြဲသည့္ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္ ဆုိရွယ္လစ္ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒႏွင့္ ၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒတုိ႔တြင္ ႏုိင္ငံသားတစ္မ်ဳိးတည္းအစား –
၁။ တုိင္းရင္းသား မိဘႏွစ္ပါးမွ ေမြးဖြားေသာ ႏုိင္ငံသားႏွင့္
၂။ ဥပေဒအရျဖစ္ေသာ ႏုိင္ငံသားဟူ၍ ႏွစ္မ်ဳိးႏွစ္စား ခြဲျခား ျပ႒ာန္းထားသည့္အတြက္ ယင္းအခ်က္ ကြဲျပားျခားနားမႈရွိသည္မွလြဲ၍ ဥပေဒသေဘာတရားအရ အျခားေသာ အျငင္းပြားရန္ အ႐ႈပ္အေထြးျပႆနာ တစ္စုံတစ္ရာ မရွိသည္ကုိ ေတြ႔ရေပသည္။
အထက္ေဖာ္ျပပါ တင္ျပခ်က္မ်ားသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း အခ်ိန္အခါအေလ်ာက္ တည္ရွိခ့ဲသည့္ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒမ်ားႏွင့္ လက္ရွိအတည္ျဖစ္ေနေသာ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒတုိ႔အေပၚ အကုိးအကားျပဳ တင္ျပထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
“၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ျမန္မာႏုိင္ငံသားဥပေဒႏွင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း အတည္ျဖစ္ခ့ဲေသာ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒမ်ား ညီညြတ္မႈ ရွိ – မရွိ”
၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ျမန္မာႏုိင္ငံသားဥပေဒပါ ျပ႒ာန္းခ်က္ကုိ အထက္တြင္ အေသးစိတ္ေဖာ္ျပခ့ဲၿပီး ျဖစ္ပါသည္။ ယခု အက်ဥ္းခ်ဳပ္၍ ျပန္လည္ေဖာ္ျပရပါက –
၁။ ပုဒ္မ – ၂ (ခ) အရ ႏုိင္ငံသားဆုိသည္မွာ “ျမန္မာႏုိင္ငံသား”ကုိ ဆုိလုိသည္ဟု ျပ႒ာန္းထားသည့္အတြက္ –
(က) တုိင္းရင္းသားမိဘႏွစ္ပါးမွ ေမြးဖြားေသာ ႏုိင္ငံသားမ်ားႏွင့္
(ခ) ဥပေဒအရျဖစ္ေသာ ႏုိင္ငံသားမ်ားကုိ ဆုိလုိသည္ဟု မွတ္သားရပါသည္။
၂။ ပုဒ္မ – ၂ (ဂ)၌ “ဧည့္ႏုိင္ငံသား”ဆုိသည္မွာ ဤဥပေဒအရ သတ္မွတ္ေသာသူကုိ ဆုိလုိေၾကာင္း ျပ႒ာန္းထားရာ အဓိပၸာယ္ မရွင္းလင္းေၾကာင္း ေတြ႔ရပါသည္။ မည္သူတုိ႔ကုိ ဧည့္ႏုိင္ငံသားအျဖစ္ သတ္မွတ္မည္နည္းဟူေသာ ေမးခြန္း ေမးစရာရွိေနပါသည္။ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒတြင္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ လက္ရွိ ၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒတြင္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ဧည့္ႏုိင္ငံသားဆုိသည့္ အသုံးအႏႈန္းေသာ္လည္းေကာင္း၊ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆုိခ်က္ေသာ္လည္းေကာင္း မရွိသည့္အခ်က္ကုိ သတိျပဳေစလုိပါသည္။
အထက္ပါျပ႒ာန္းခ်က္သည္ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒကုိ ေက်ာ္လြန္၍ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာပုိင္တုိ႔ကုိ ႏုိင္ငံသားမ်ဳိးကြဲအသစ္တစ္ခု ျပ႒ာန္းသတ္မွတ္ေပးခြင့္ျပဳသည့္ သေဘာျဖစ္သည့္အျပင္ ႏုိင္ငံသားအခ်င္းခ်င္းအၾကား ခြဲျခားဆက္ဆံမႈ ျဖစ္ေပၚလာေစရန္ ဦးတည္ထားေၾကာင္း သုံးသပ္ေတြ႔ရွိရပါသည္။
၃။ ပုဒ္မ – ၂ (ဃ)တြင္လည္း အလားတူ “ႏုိင္ငံသားျပဳခြင့္ရသူ”ဟူေသာ စကားရပ္အား အသစ္တီထြင္ ထားသည္ကုိ ေတြ႔ရပါသည္။ မည္သုိ႔ေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ားသည္ ႏုိင္ငံသားျပဳခြင့္ရသူမ်ားျဖစ္ေၾကာင္း ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒမ်ားတြင္ ေဖာ္ျပထားျခင္း မရွိပါဘဲလ်က္ အသစ္တီထြင္ျပ႒ာန္းခ့ဲၿပီး ႏုိင္ငံသားအခ်င္းခ်င္းအၾကား (သုိ႔မဟုတ္) ႏုိင္ငံသာအျဖစ္ ႏုိင္ငံအတြင္း ထာဝရ ေခါင္းခ်ေနထုိင္သြားမည့္သူမ်ားအၾကား ခြဲျခားဆက္ဆံမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚလာေစရန္ ဦးတည္ရာေရာက္ေသာ ျပ႒ာန္းခ်က္ဟု ဆုိႏုိင္ပါသည္။
၄။ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ျမန္မာႏုိင္ငံသားဥပေဒ၏ နည္းဥပေဒတြင္ ႏုိင္ငံသား ဟုတ္၊ မဟုတ္ သံသယရွိသူမ်ားဟူ၍ အစုတစ္စု သတ္မွတ္ပုိင္ခြင့္ ေပးထားသည္ကုိလည္း ေတြ႔ရပါသည္။ လူတစ္ေယာက္အား ႏုိင္ငံသား ဟုတ္၊ မဟုတ္ အလြယ္တကူ အၿပီးအျပတ္ သတ္မွတ္ ဆုံးျဖတ္ေပးႏုိင္ပါလ်က္ ထုိက့ဲသုိ႔ မဆုံးျဖတ္ေပးဘဲ သံသယရွိသူမ်ားအျဖစ္ သတ္မွတ္၍ ႏုိင္ငံအတြင္း အုပ္စုတစ္စုအျဖစ္ တရားဝင္ ပုံေဖာ္ထားျခင္းသည္ ႏုိင္ငံအတြက္ ေကာင္းက်ဳိးမျဖစ္ႏုိင္ဘဲ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈမ်ားကုိ ပုိ၍ တြန္းအားေပးရာ ေရာက္သည့္အျပင္ အမ်ဳိးသားစည္းလုံးညီညြတ္ေရးကုိ အႏၲရာယ္ျဖစ္ေစႏုိင္သည့္ ဆုိးက်ဳိးသာရွိေၾကာင္း ေဝဖန္ေထာက္ျပလုိပါသည္။
“၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒအရ ထပ္မံတုိးပြားလာေသာ ႏုိင္ငံသားအမ်ဳိးအစားႏွစ္ခု”
၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ – ၃၈ တြင္ ႏုိင္ငံသားတုိင္း ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ ခံပုိင္ခြင့္ရွိေၾကာင္း ျပ႒ာန္းထားပါသည္။
သုိ႔ေသာ္ ၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ – ၁၂ဝ(ခ)တြင္ – ႏုိင္ငံသားမိဘႏွစ္ပါးမွ ေမြးဖြားေသာ ႏုိင္ငံသားျဖစ္သူသာ အေရြးခံခြင့္ရွိသည္ဟု ျပ႒ာန္းထားပါသည္။
သုိ႔ျဖစ္ရာ အေရြးခံမည့္သူသည္ ႏုိင္ငံသားမိဘႏွစ္ပါးမွ ေမြးဖြားသူျဖစ္မွသာ အေရြးခံခြင့္ရွိၿပီး၊ အေရြးခံမည့္သူအား ေမြးဖြားခ်ိန္တြင္ မိဘႏွစ္ပါးအနက္ တစ္ပါးပါး ႏုိင္ငံျခားသားျဖစ္ပါက ေမြးကတည္းကစ၍ အေရြးခံမည့္ေန႔အထိ ႏွစ္ေပါင္း ၆ဝ၊ ၇ဝ ခန္႔ ႏုိင္ငံသားအျဖစ္ ရပ္တည္ခ့ဲသည့္တုိင္ ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ခံပုိင္ခြင့္ မရွိေၾကာင္း ေတြ႔ရေပသည္။
သာဓကတစ္ခုအေနျဖင့္ တင္ျပရပါက ၁၉၉ဝ ျပည့္ႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ အင္းေတာ္ၿမိဳ႔နယ္မွ အေရြးခံခ့ဲသည့္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္အမတ္ ဦးေစာလႈိင္သည္ ျမန္မာႏုိင္ငံ တုိင္းရင္းသူအမ်ဳိးသမီးႏွင့္ အိႏၵိယႏုိင္ငံသား ဗုဒၶဘာသာကုိးကြယ္သူတုိ႔က ေမြးဖြားခ့ဲသူျဖစ္ပါသည္။ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးေနာက္ ၁၉၅၆ ခုႏွစ္တြင္ ေမြးဖြားသည္ျဖစ္၍ မိဘႏွစ္ပါးအနက္ တစ္ပါး ႏုိင္ငံသားျဖစ္လွ်င္ ေမြးဖြားသူသည္ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ေၾကာင္း၊ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ ျမန္မာႏုိင္ငံသားျဖစ္မႈ ဥပေဒ ပုဒ္မ – ၅(က)တြင္ ျပ႒ာန္းခ်က္အရ ဦးေစာလႈိင္သည္ ေမြးကတည္းကပင္ ႏုိင္ငံသားအျဖစ္ ေမြးဖြားခ့ဲေၾကာင္း အျငင္းမပြား ထင္ရွား ေပၚေပါက္ေနပါသည္။
သုိ႔အတြက္လည္း ၁၉၉ဝ ျပည့္ႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္အျဖစ္ အေရြးခံခြင့္ ရွိခ့ဲယုံမွ်မက အင္းေတာ္ၿမိဳ႔နယ္ ကုိယ္စားျပဳအမတ္အျဖစ္ အေရြးခံခ့ဲရပါသည္။ ဦးေစာလႈိင္သည္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အက်ဥ္းခ်ခံခ့ဲရာမွ ျပန္လည္လြတ္ေျမာက္လာၿပီးေနာက္ ၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္၊ ဧၿပီလ ၁ ရက္ေန႔တြင္ က်င္းပသည့္ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ေကာလင္း၊ ဝန္သုိ၊ ပင္လယ္ဘူး၊ ဗန္းေမာက္ၿမိဳ႔နယ္မ်ားမွ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္အျဖစ္ ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ရန္ အမည္စာရင္း တင္သြင္းခ့ဲရာ ဦးေစာလႈိင္အား ၁၉၅၆ ခုႏွစ္တြင္ ေမြးဖြားၿပီး၊ ၄ ႏွစ္အၾကာ ၁၉၆ဝ ျပည့္ႏွစ္တြင္မွ ဦးေစာလႈိင္၏ ဖခင္အား ႏုိင္ငံသားအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳခ့ဲသည္ဆုိသည့္ အေၾကာင္းျပခ်က္ျဖင့္ အေရြးခံခြင့္ မရွိေၾကာင္း ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္က ျငင္းပယ္ခ့ဲပါသည္။
ဦးေစာလႈိင္သည္ ေမြးကတည္းက ႏုိင္ငံသားအျဖစ္ ေမြးဖြားခ့ဲၿပီး အသက္ ၅၆ ႏွစ္ ျပည့္သည္အထိ ႏုိင္ငံသားအျဖစ္ အစဥ္တစုိက္ ရပ္တည္ခ့ဲေသာ္လည္း ေရြးေကာက္ပြဲဝင္ခြင့္မရွိေၾကာင္း ၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ – ၁၂ဝ က သတ္မွတ္ခ့ဲသည့္အတြက္ ယေန႔ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ေနာက္ထပ္ႏုိင္ငံသားမ်ဳိးကြဲ ၂ မ်ဳိး ထပ္မံ တုိးပြားလာပါသည္။
၄င္းတုိ႔မွာ –
(၁) ေရြးေကာက္ပြဲ ဝင္ခြင့္ရွိေသာ ႏုိင္ငံသားမ်ားႏွင့္
(၂) ေရြးေကာက္ပြဲ ဝင္ခြင့္မရွိေသာ ႏုိင္ငံသားမ်ားဟူ၍ ျဖစ္ပါသည္။
“ယေန႔ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း ရွိေနေသာ ႏုိင္ငံသားမ်ဳိးကြဲမ်ား”
ယေန႔ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း ရွိေနေသာ ႏုိင္ငံသားမ်ဳိးကြဲမ်ားကုိ အထက္တြင္ တင္ျပခ့ဲသည့္အတုိင္း ၁၉၄၇၊ ၁၉၇၄၊ ၂ဝဝ၈ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒမ်ားႏွင့္ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ႏုိင္ငံသားဥပေဒတုိ႔ကုိ အကုိးအကားျပဳ၍ ျခံဳငုံသုံးသပ္ တင္ျပရပါက ေအာက္ပါအတုိင္း ႏုိင္ငံသား ၇ မ်ဳိးရွိေၾကာင္း ေတြ႔ႏုိင္ေပသည္။
၄င္းတုိ႔မွာ –
၁။ တုိင္းရင္းသား မိဘႏွစ္ပါးမွ ေမြးဖြားေသာ ႏုိင္ငံသား
၂။ ဥပေဒအရ ျဖစ္ေသာ ႏုိင္ငံသား
၃။ ဧည့္ႏုိင္ငံသား
၄။ ႏုိင္ငံသားျပဳခြင့္ရသူ
၅။ သံသယရွိသူ
၆။ ေရြးေကာက္ပြဲ ဝင္ခြင့္ရွိသူ ႏုိင္ငံသား
၇။ ေရြးေကာက္ပြဲ ဝင္ခြင့္မရွိသူ ႏုိင္ငံသား ဟူ၍ ျဖစ္ပါသည္။
သုိ႔ျဖစ္ရာ ကမာၻအရပ္ရပ္ရွိ ႏုိင္ငံသားဥပေဒမ်ားကုိ ေလ့လာ၍ မည္သည့္ႏုိင္ငံတြင္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံက့ဲသုိ႔ ႏုိင္ငံသားအမ်ဳိးအစား ေျမာက္ျမားစြာ ခြဲျခားသတ္မွတ္ထားျခင္း ရွိ၊ မရွိ၊ ရွိလွ်င္ အဘယ္သုိ႔ေသာ အေၾကာင္းျပခ်က္မ်ားေၾကာင့္ ခြဲျခားထားပါသနည္း စသည္တုိ႔ကုိ ေလ့လာရန္ လုိအပ္သက့ဲသုိ႔၊ ထုိသုိ႔ခြဲျခားထားလွ်င္ ထုိသုိ႔ခြဲျခားသည့္ ႏုိင္ငံမ်ားသည္ အာဏာရွင္ႏုိင္ငံမ်ားေလာ။ ဒီမုိကေရစီႏုိင္ငံမ်ားေလာ။ လူ႔အခြင့္အေရးကုိ အသိအမွတ္ျပဳေသာ ႏုိင္ငံမ်ားေလာ။ လူ႔အခြင့္အေရးကုိ အသိအမွတ္မျပဳေသာ ႏုိင္ငံမ်ားေလာ အစရွိသည္တုိ႔ကုိပါ ဆက္လက္ေလ့လာရန္ လုိအပ္ေပမည္။
အကယ္၍ ကမာၻေပၚရွိ ယဥ္ေက်းသိမ္ေမြ႔ေသာ ဒီမုိကေရစီႏုိင္ငံမ်ားတြင္ ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံအတြင္း ေမြးဖြား၍ ထုိႏုိ္င္ငံ၌ပင္ ေသသည္အထိ အတည္တက် ေနထုိင္သြားမည္ျဖစ္ေသာသူမ်ားကုိ အထက္ပါအတုိင္း အမ်ဳိးမ်ဳိး ခြဲျခားသတ္မွတ္မႈျပဳျခင္းမရွိဘဲ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံ၌သာ အာဏာရွင္အစုိးရမ်ားက ယခုက့ဲသုိ႔ ႏုိင္ငံအတြင္း အတည္တက် ေနထုိင္သူမ်ားကုိ ၇ မ်ဳိး ခြဲျခား သတ္မွတ္ခ့ဲျခင္းျဖစ္ပါက ထုိက့ဲသုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း ေမြးဖြား၍ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း အတည္တက်ေနထုိင္ကာ၊ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း ေခါင္းခ်ၾကမည့္သူမ်ားအား ႏုိင္ငံသားအဆင့္အတန္း အမ်ဳိးမ်ဳိးခြဲျခား ျပ႒ာန္းထားျခင္းသည္ ဒီမုိကေရစီစနစ္ႏွင့္ ကုိက္ညီမႈ ရွိ၊ မရွိ ျပန္လည္သုံးသပ္ရန္ လုိအပ္မည္ဟု ယူဆပါသည္။
“ကမာၻ႔ရြာႀကီးထဲမွ အိမ္တစ္လုံး (သုိ႔မဟုတ္) ျမန္မာႏုိင္ငံ”
ယေန႔ေခတ္ ကမာၻႀကီးသည္ ယခင္က အေျခအေနႏွင့္ မတူေတာ့ဘဲ မ်ားစြာ ဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္လာၿပီး ဆက္သြယ္ေရးလမ္းေၾကာင္းမ်ား ထြန္းကားလာသည့္အတြက္ ႏုိင္ငံမ်ားစြာျဖင့္ ဖြဲ႔စည္းထားေသာ ကမာၻႀကီးတစ္ခုဟု မေျပာဆုိၾကေတာ့ဘဲ ဂလုိဘယ္လုိက္ေဇရွင္း သေဘာတရားအရ ကမာၻႀကီးသည္ ရြာႀကီးတစ္ရြာသာျဖစ္ရာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ ကမာၻ႔ရြာႀကီးထဲမွ အိမ္တစ္လုံးဟုသာ ဆုိရေပမည္။
အျမင္က်ယ္က်ယ္ စဥ္းစား၍ တင္ျပျခင္းျဖစ္ၿပီး ႏွိမ္ခ်ေျပာဆုိျခင္း မဟုတ္ေၾကာင္း အေလးအနက္ ေျပာလုိပါသည္။ ထုိသုိ႔ ရြာႀကီးထဲမွ အိမ္တစ္လုံး ဘာေတြလုပ္ကုိင္ေနၾကသည္ကုိ က်န္တစ္ရြာလုံးမွ လွမ္းျမင္ေနရသည္ျဖစ္၍ စဥ္းစားခ်င့္ခ်ိန္ႏုိင္ရန္ တင္ျပရျခင္း ျဖစ္ေပသည္။
“နိဂုံး”
အမ်ဳိးသားေခါင္းေဆာင္ႀကီး ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း မကြယ္လြန္မီက မူဝါဒ ခ်မွတ္ေပးခ့ဲေသာ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းပုံအုပ္ခ်ဳပ္ပုံအေျခခံဥပေဒပါ ႏုိင္ငံသားဥပေဒသည္ မ်ားစြာ ေခတ္မီ၍ ႏုိင္ငံသား တစ္မ်ဳိးတည္းသာ ရွိရမည္ဆုိသည့္ အေတြးအေခၚျမင့္မားလွေသာ အယူအဆမွ ရာစုႏွစ္ဝက္အတြင္း အုပ္ခ်ဳပ္သူ အာဏာရွင္တုိ႔က ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း ေမြးဖြား၍ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း အေျခတက် ေနထုိင္ၿပီး၊ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း ကြယ္လြန္ေသဆုံးၾကမည့္သူမ်ားကုိ ႏုိင္ငံသား အမ်ဳိးအစား ၇ မ်ဳိး ခြဲျခား၍ သတ္မွတ္ျပ႒ာန္းဆက္ဆံေသာ ဥပေဒမ်ားသည္ ယေန႔ေခတ္စနစ္ႏွင့္ ကုိက္ညီမႈ ရွိ၊ မရွိ၊ ယေန႔ ဒီမုိကေရစီႏုိင္ငံေတာ္ကုိ တည္ေဆာက္ေနၾကေသာ အာဏာပုိင္မ်ား အေလးအနက္ စဥ္းစားရန္ လုိအပ္ပါေၾကာင္း အၾကံျပဳတင္ျပအပ္ပါသည္။
{ ျပည္သူ႔ေခတ္ဂ်ာနယ္၊ အတြဲ(၃)၊ အမွတ္(၁၄၈) မွ ကူးယူေဖာ္ျပပါသည္။ }
